[Russell]

شوروی به صورت کلی‌ یهود ستیز نبوده ، لنین مخالف کامل یهود ستیزی بوده و معاونش و نفر دوم بلشویک‌ها رو تروتسکی قرار میده! پس زمان خود لنین که جداست . زمان استالین هم هر اتفاقی‌ که به ضد یهودی‌ها افتاده به صرف یهودی‌ بودن اونها نبوده بلکه بخاطر مسائل سیاسی بوده مثل وفادار بودن به تروتسکی یا طرفداری از مونشویک ها. شوروی هم که نقش اساسی‌ در تحکیم و به وجود اومدن اسرائیل داشته و حداقل تا سال ۱۹۶۰ مدافع اسرائیل بوده! از سال ۱۹۶۰ هم که اسرائیل بیشتر به جبهه غرب روی میا‌‌‌ره و از بلوک شرق جدا می‌شه ، شوروی برای نزدیک شدن به عرب‌ها از خروج دست جمعی یهودی‌‌ها به اسرائیل جلوگیری میکنه ،خصوصا بعد جنگ ۶ روزه که موج صهیونیسم یهودیان شوروی رو فرا گرفته بود!

بنظر من هم حظور یهودیان در ابتدای تشکیل شوروی و تصفیه‌یِ اون‌ها توسط استالین جالبتر از اون هست که بشه با استفاده‌یِ سیاسی شوروی از "یهودستیزی" توجیه‌اش کرد.

این هم در همین ارتباط جالب هست:
Moses Hess - WiKi

When Theodor Herzl first read Rome and Jerusalem he wrote about Hess that "since Spinoza Jewry had no bigger thinker than this forgotten Moses Hess"

[h=3]Communism[/h] Hess originally advocated Jewish integration into the universalist socialist movement, and was a friend and collaborator of Karl Marx and Friedrich Engels. Hess converted Engels to Communism, and introduced Marx to social and economic problems. He played an important role in transforming Hegelian dialectical idealism theory of history to the dialectical materialism of Marxism, by conceiving of man as the initiator of history through his active consciousness.

Hess was probably responsible for several "Marxian" slogans and ideas, including religion as the "opiate of the people." Hess became reluctant to base all history on economic causes and class struggle, and he came to see the struggle of races, or nationalities, as the prime factor of history.