[مزدك بامداد]

آیا دین و فرگشت متناقض هستند یا دو حوزه مجزا و نامتناقض هستند (یقول جی گولد two non-operlapping magisretia) یا حتی دین نتیجه و تطابقی‌ست حاصل فرگشت (در این جستار در اینباره اندکی بحث شد: دین از دید فرگشت )

منتظر نظرات دوستان هستیم

نه، دین و فرگشت با هم در پیوند یکراست هستند.
دین چسبی بود که کم کم جایگزین خون شد برای
یکپارچه نگاه داشتن یک گروه بزرگتر با دین
شدنی بود و نه با خون ( پیوند دودمانی ) و
اینگونه چندین دودمان ( که پـُرگاه نخست
هم خون هم بوده اند) به هم میچسبیدند و از
این یگانگی، نیروی جنگی و برتری بر دیگر
دودمان های پراکنده می یافتند و آدمیان چون
دید که این چسب خوبی است، هرگروه و دسته و
کشور (= نهاد های سیاسی) دینی برای خودش
ساخت. هر جدایی سیاسی به دینی نوین یا شاخه ی
دینی نوین میانجامید، مانند جدایی شاهزادگان آلمانی
از رُم که نمیخواستند پول به پاپ بدهند، به پیدایش
دین انجیلی (= پروتستان) انجامید و یا آرزوی
خودگردانی و جدایی ایرانیان از عرن و ترکان عثمانی،
به پیدایش شیعه ی فرمانروائیک صفویان انجامید.
دین ها نخست میسیونری (تبلیغی) نبود ولی از انجا
که فرمانروایان دریافتند که با گسترش دین، مرز
فرامانروایی و چیرگی آسان آنها هم افزایش می یابد،
میسیونری هم پیدا شد که بیشتر با شمشیر ( مانند
اسلام در سده های آغازینش و مسیحیت پس از سده ی
چهارم زایشی) و دیرتر با فرستادن پزشک و کارهای
نیکوکارانه کشیش ها و راهنه ها در آفریکا و ...
پیگیری سد و دو دین بزرگ جهانی کنونی را به اینجا
رسانید. اکنون ولی آهسته آهسته، ستاره دین ها رو
به خاموسی است، چون چسب های توانمند تر دیگری
و جهان بینی های هومنی تری در راه پیدایش هستند:
پیوند رده ای ( کارگران در برابر سرمایه داران) و پیوند
هومنی ( ازادی خواهان در برابر خودکامگان/ روشنویران
در برابر نادان پروران و ..)
اکنون میبینیم که در همبود های پیشرفته ی جهان، دین
رُل سیاسی چندانی ندارد ولی نبرد رده ای و بخش کردن
فراورده ها و نبرد بر سر بنمایه های فراورشی میان
بهره دهان و بهره کشان، رُل بزرگتری دارد و تنها در
میان همبود های واپسمانده است که دین هنوز ابزار
سیاسی است، مانند خاور میانه.
----
ناگفته نماند که خود فرگشت روندی است همسوی افزایش
انتروپی و "سرد" تر شدن جهان = کمتر شدن بنمایه های انرژی
که نبرد بر سر ان را سخت تر, و هماوردان را به هوشمندی بیشتر
و کارشناسی بیشتر و پیچیدگی بیشتر سامانه هایشان فرا میخواند
•
پارسیگر