08-28-2014, 10:03 AM
خانه کعبه حداقل چهار بار ویران شده است و هیچ پرنده ابابیلی مشاهده نشده است!
بت خانه های قرن ما
همانطور که در نگاره پیشین اشاره شد، بت خانه های قرن ما، زیارتگاه های مذهبی می باشند. چنانچه روحانیون اهل سنت نیز همواره به این مسئله اشاره داشته اند. حال با حمله گروه اسلام گرای افراطی داعش به مکان های مقدس شیعیان، این پرسش بوجود می آید؛ پس خدا، پیامبر و امامان شفا دهنده و معجزه بخش کجا هستند؟. چگونه است که این نیروهای امدادی و غیبی حتی قدرت جلوگیری از تخریب قبر خود را ندارند؟!. بنابراین، آیا چنین به اصطلاح نجات دهنده گان بی وجودی، می توانند هیچ اراده ای در زندگی پیروان خود داشته باشند؟. آیا درست نیست که بپنداریم، این قبور و اجساد پوسیده و فنا شده. تنها به دلیل خرافات و تبلیغات مذهبی دین فروشان، هنوز در ذهن برخی از مردم عامی حضور دارند؟.
![[عکس: 42.jpg]](http://www.daftarche.com/images/imported/2014/08/42.jpg)
تاریخچه ویرانی و تاراج خانه کعبه
سرنوشت خانه کعبه بعد از اسلام، چنان که در قرآن به حذف و ثبات آن بوسیله الله تاکید شده.امن و خالی از دغدغه نبوده است. بعد از اسلام کعبه چهار بار به کلی ویران گردیده، و سپس از نو بناشده است. اماهرگز هیچ پرنده ابابیلی برای دفاع از کعبه در آسمان مکه دیده نشده است. و در کمال ناباوری ویرانی خانه کعبه حتا به دست مسلمانان نیز انجام شده است. گویا خود مسلمانان نیز به مقدس بودن و یا ترس از عذاب الهی بر ویرانگران این خانه، باور نداشته اند.
ویرانی کامل کعبه در سده اول هجری
بعد از اسلام کعبه دو بار در سده اول هجری به طور کلی ویران شد. این ویرانی ها در جریان جنگ هایی که بین امویان و عبدالله بن زبیر فرماندار وقت مکه صورت گرفت، بوجود آمد. در ادامه به شرح کوتاهی از آن می پردازیم.(١)، (٢) و (٣)
قیام عبدالله بن زبیر قریشی اسدی
پس از واقعه عاشورا، قیام های متعددی در نقاط مختلف بر علیه حکومت بنی امیه و به خصوص یزید پسر وی صورت گرفت. بسیاری از این قیام ها در ظاهر به انگیزه خونخواهی از امام حسین و یارانش صورت می گرفت. اما در باطن برای کسب قدرت و شکست سیاسی معاویه بود.
یکی از معروف ترین این قیام ها، قیام عبدالله بن زبیر قریشی اسدی از شهر مدینه است.
یزید پسر معاویه برای مقابله با این قیام، سپاهی به فرماندهی مسلم بن عقبه به سوی مدینه فرستاد. این سپاه پس از سه روز در ذی حجةسال ۶۳ هـ.ق. طرفداران عبدالله بن زبیر را در مدینه به کلی سرکوب کرد. در آن هنگام عبدالله بن زبیر در مکه سکونت داشت. وی با شنیدن خبر سرکوبی طرفدارانش، مردم مکه و حجاز را به اطاعت از خود دعوت نمود.
این ویدیو تخریب و ویران کردن آرامگاههای موسوم به یونس نبی یکی از پیامبران ادیان ابراهیمی به دست گروه داعش را نشان می دهد. بی گمان ساختن هرآرامگاهی که مقدس شناخته شده و مورد پرستش عده ای خردباخته قرار گیرد در منطق هر انسان اندیشمندی ناپسند و مطرود است.
سوزاندن و سنگ زدن با منجنیق به کعبه
چون یزیداطلاع یافت که عبدالله بن زبیر طرفداران فراوانی پیدا کرده است، پس از سرکوبی قیام مدینه دستور به عزیمت سپاه به مکه داد. تا قیام نوپای عبدالله بن زبیر در مکه را به کلی از میان بردارد. مسلم بن عقبه در اواخر سال ۶٣ هـ.ق رهسپار مکه بود که در بین راه در گذشت. سپس به دستور یزید، حصین بن نمیر جانشین وی شد. جنگ میان سپاه حصین بن نمیر و یاران عبدالله بن زبیر در ابتدا در بیرون از شهر مکه انجام شد. اما پس از کشته شدن تعداد زیادی از طرفدارانش، وی به شهر مکه گریخت.
وی با اعتماد به قران که آنرا کتاب خدا و حقیقت می دانست و بر طبق آیه ۱۲۵ سوره بقره که می گوید:هر کسی به خانه کعبه پناه جوید در امان است و کسی نمی تواند به جانش آسیبی برساند، به خانه کعبه پناه برد. اما حجاج بن یوسف ثقفی با منجنیق خانه کعبه را ویران کرد. و عبدالله بن زبیر را کشت. حمله به شهر مکه به دستور یزید بن معاویه از مسلمات تاریخی است و به هیچ وجه قابل انکار نیست. مورخان معروف اهل سنت از جمله طبری در کتاب خویش، تاریخ طبری و ابن اثیر در کتاب الکامل آنرا نقل کرده اند. این واقعه حتی در حوزه های علمیه، جزو سوال و جواب های رایج طلاب می باشد.
تهاجم قرمطیان به مکّه
قرمطیان فرقه ای در قرن سوم هجری بودند که در برابر خلافت عباسیان به پا خواستند.آنان حکومت فارس بحرین و یمامه را به دست گرفتند. خانه کعبه را ویران و سنگ حجرالاسود را چند پاره کردند. در سال ۳۱۷ هجری قمری در زمان خلافت خلیفه مقتدرعباسی، (ابوطاهر قرمطی) فرمانروای فارس دولت قرمطی در بحرین و شرق عربستان که از شیعیان اسماعیلی بود، به مکه حمله برد. تاراج مکه یازده روز ادامه داشت. در این مدت سنگ حجرالاسود را از کعبه جدا نموده. آن را به چند پاره تقسیم کردند و ناودان زرین خانه کعبه را کنده و کعبه را غارت و ویران کردند.
در طول این لشگرکشی بزرگ، مقدّس‌ترین مکان های مذهبی اسلام در شهر مکه مورد چپاول و اهانت قرار گرفتند. سپاهیان وی به محض ورود به شهر مکه به کشتار زائرین پرداختند. آنها در حال کشتن حجاج با خواندن آیات قرآن، حقیقت معنوی کلام خدا بودن قران را زیر سوال می بردند. و باور های اسلامی را مورد اهانت و تمسخر قرار می دادند. به طور نمونه قرمطیان در هنگام کشتار حجاج با خنده می گفتند
ومن دخل کان امنا و آمنهم من خوف) یعنیاگر به راستی خدایی در این دنیا وجود می داشت شما را از زخم شمشیر ما در امان نگاه می داشت) (٢)
در این ویدیو آقای بهرام مشیری بیان می کند که با بررسی و کاوش های علمی در مصر کمترین اثری از موسی، ابراهیم، یوسف و دیگر ادعاهای خرافه انگیز ادیان ابراهیمی به دست نیامده و همه این ادعاها داستان محض و بدون هرگونه واقعیت است. ساختن خانه کعبه به دست ابراهیم که بنا به ادعای دکانداران دین در مصر می زیسته نیز تنها بحث خرافی و داستانی برای کودکان است.
بی احترامی به مسجد الحرام و کعبه
ابو طاهر با یک سپاه نهصد نفری وارد مسجدالحرام شد. وی مست بوده و اسب او حتی در نزدیک بیت ادرار کرد. ابوطاهر همچنین دستور داد تا درب کعبه را از جا درآوردند. سپس پوشش کعبه را برداشته و بین اصحاب خود تقسیم کردند.
سرنوشت سنگ حجرالاسود پس از یورش قرمطیان
قرمطیان پس از ترک مکه، سنگ حجرالاسود را به همراه خود با غنائم به‌دست آورده به احساء (در شرق عربستان) بردند. بنا بر روایات این سنگ را در توالت عمومی احساء در مرکز قرامطه نصب کردند. همچنین نقل شده که آنرا را به چند قسمت شکستند. سپس بعد از ٢٢ سال با دریافت مبلغ زیادی، یک قسمت آن را فروختند که به مکه بازگردانده شد.
بی احترامی به گنبد و چاه زمزم
نیروهای قرمطی همچنین به فرمان وی گنبدی را که بر فراز چاه زمزم ساخته شده بود, تخریب کرده و تعداد زیادی از اجساد کشته‌شدگان را به درون چاه زمزم ریختند. ابوطاهر همچنین فرمان می دهد تا سنگ حجرالاسود را از جای برکنند و آنرا بشکنند. وی در زمان شکستن حجرالاسود بانگ سر می دهد؛((طیراً ابابیل کجاست؟! حجّارة من سجیل کجاست؟!))
![[عکس: 43.jpg]](http://www.daftarche.com/images/imported/2014/08/43.jpg)
بی احترامی به کتاب های مذهبی
ابوطاهر قرمطی دستور داد هرچه تورات و انجیل و قران بود در صحرا ریختند و بر آنها نجاست کردند. وی همچنین اظهار داشته بود(سه نفر این دنیا را به فساد کشیدند یک چوپان یک پزشک و یک شتر چران و این شتر چران از دو نفر نخست بسیار حیله بازتر و نابکارتر بود.))
حادثه ناشی از بلایای طبیعی
در سال ١٩۴١ میلادی برابر با (۱۳۲۰ شمسی )، پس از یک خشکسالی طولانی بارش بارانی شدید، سیلی سهمگین بوجود آورد و مسجد الحرام را فراگرفت. نقل است که مردم با شنا در اطراف مکه طواف می کردند. شاید بهتر بود که طواف کنندگان به جای شنا برای طواف، از خود می پرسیدند؛((چگونه ممکن است خداوندی قادر و مطلق، حتا توان حفاظت و نگهداری از خانه خود را نداشته باشد؟)).
ساخت مجدد کعبه
پس از سیل سال ١٩۴١ میلادی، سلطان مراد چهارم که از پادشاهان عثمانی بود. در سال ۱۰۴۰ (قمری) ساختمان کعبه را با سنگ های گرانیتی از نو بنا کرد. ساختمان امروزی کعبه همین با سنگ های گرانیتی می باشد.
بازسازی و تعمیر کعبه
همچنین بر اساس گزارش رسمی تعمیر و توسعه و بازسازی کعبه و مسجد الحرام, خانه کعبه دو مرتبه دیگر مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته است. یک بار در سال ١٢٩٩ ه . ق. و بار دیگر در ١۴١٧ ه . ق.
کلام آخر
مهندس بهرام مشیری محقق، تاریخ شناس و دین شناس عصر ما، بارها در گفتار خود به این حقیقت اشاره کرده اند که؛ پیامبری در ادوار گذشته شغل پردرآمدی بوده که برخی از افراد رند به آن روی می آوردند. در همین راستا طبق گزارش سالیانه مجمع جهانی اقتصاد، در سال ٢٠١٣, تنها بخش گردشگری داخلی عربستان شامل حجاج و گردشگران مناطق تاریخی و توریستی نزدیک به ۴٨ میلیارد دلار سودآوری داشته است.
زائرین افغانی و ایرانی که بصورت تمتع و عُمره در سال ٢٠٠٨ به مکه رفته اند ١.٩٧٣.٠٠٠ نفر بوده که مجموعأ ۴.٨٧٩.٠٠٠.٠٠٠ دلار بوده است. آیا نباید خرج های نجومی رفتن به مکه و مکان های زیارتی از طرف خود مردم به حاشیه نشینان و محرومان کشور خود داده شود؟. آیا نمی توان تسهیلات بهداشتی، کارخانه ها، مدارس و مراکز سرپرستی از کودکان بی سر پرست و مردم بی بضاعت را با این پول در کشور زائران مکه ایجاد کرد؟. و آیا چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام نیست…کمی بیندیشیم.
بن مایه ها:
(١)
تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج ۷ صص ۳۱۲۱-۳۱۱۷٫
کامل ابن اثیر، ترجمه عباس خلیلی، ج ۳، صص ۲۶۰-۲۵۸٫
تاریخ سیاسی اسلام دکتر حسن ابراهیم حسن، ترجمه ابوالقاسم پاینده، صص ۳۵۴-۳۵۲٫
(٢)
تبصره العوام فی معرفه الانام صفحه ۵۲
تاریخ الخلفا صفحه ۱۴۲
تاریخ گزیده صفحه ۲۶۸
(٣)
حجر الاسود، نوشته میرزا محمد کاظمینی، ص ۵١ به بعد.
آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان.
تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده چاپ تبریز ۱۳۴۴ ش.
تاریخ تمدن اسلامی ج۲ ص ۴۴.
التنبیه و الاشراف ص ۳۷۳-۳۷۴.
اخبار مکه، ج ١، ص ٣٩۴-٣٩۵.
البدایه و النهایه، ج ٩، ص ٣١.
تاریخ طبری ج ٧، حوادث سال ٨٠ هجری.
تاریخ طبری، ج ٨، ص ٣۴٧.
المنتفی فیاخبار ام القری، ص ٣٠٢
بت خانه های قرن ما
همانطور که در نگاره پیشین اشاره شد، بت خانه های قرن ما، زیارتگاه های مذهبی می باشند. چنانچه روحانیون اهل سنت نیز همواره به این مسئله اشاره داشته اند. حال با حمله گروه اسلام گرای افراطی داعش به مکان های مقدس شیعیان، این پرسش بوجود می آید؛ پس خدا، پیامبر و امامان شفا دهنده و معجزه بخش کجا هستند؟. چگونه است که این نیروهای امدادی و غیبی حتی قدرت جلوگیری از تخریب قبر خود را ندارند؟!. بنابراین، آیا چنین به اصطلاح نجات دهنده گان بی وجودی، می توانند هیچ اراده ای در زندگی پیروان خود داشته باشند؟. آیا درست نیست که بپنداریم، این قبور و اجساد پوسیده و فنا شده. تنها به دلیل خرافات و تبلیغات مذهبی دین فروشان، هنوز در ذهن برخی از مردم عامی حضور دارند؟.
تاریخچه ویرانی و تاراج خانه کعبه
سرنوشت خانه کعبه بعد از اسلام، چنان که در قرآن به حذف و ثبات آن بوسیله الله تاکید شده.امن و خالی از دغدغه نبوده است. بعد از اسلام کعبه چهار بار به کلی ویران گردیده، و سپس از نو بناشده است. اماهرگز هیچ پرنده ابابیلی برای دفاع از کعبه در آسمان مکه دیده نشده است. و در کمال ناباوری ویرانی خانه کعبه حتا به دست مسلمانان نیز انجام شده است. گویا خود مسلمانان نیز به مقدس بودن و یا ترس از عذاب الهی بر ویرانگران این خانه، باور نداشته اند.
ویرانی کامل کعبه در سده اول هجری
بعد از اسلام کعبه دو بار در سده اول هجری به طور کلی ویران شد. این ویرانی ها در جریان جنگ هایی که بین امویان و عبدالله بن زبیر فرماندار وقت مکه صورت گرفت، بوجود آمد. در ادامه به شرح کوتاهی از آن می پردازیم.(١)، (٢) و (٣)
قیام عبدالله بن زبیر قریشی اسدی
پس از واقعه عاشورا، قیام های متعددی در نقاط مختلف بر علیه حکومت بنی امیه و به خصوص یزید پسر وی صورت گرفت. بسیاری از این قیام ها در ظاهر به انگیزه خونخواهی از امام حسین و یارانش صورت می گرفت. اما در باطن برای کسب قدرت و شکست سیاسی معاویه بود.
یکی از معروف ترین این قیام ها، قیام عبدالله بن زبیر قریشی اسدی از شهر مدینه است.
یزید پسر معاویه برای مقابله با این قیام، سپاهی به فرماندهی مسلم بن عقبه به سوی مدینه فرستاد. این سپاه پس از سه روز در ذی حجةسال ۶۳ هـ.ق. طرفداران عبدالله بن زبیر را در مدینه به کلی سرکوب کرد. در آن هنگام عبدالله بن زبیر در مکه سکونت داشت. وی با شنیدن خبر سرکوبی طرفدارانش، مردم مکه و حجاز را به اطاعت از خود دعوت نمود.
این ویدیو تخریب و ویران کردن آرامگاههای موسوم به یونس نبی یکی از پیامبران ادیان ابراهیمی به دست گروه داعش را نشان می دهد. بی گمان ساختن هرآرامگاهی که مقدس شناخته شده و مورد پرستش عده ای خردباخته قرار گیرد در منطق هر انسان اندیشمندی ناپسند و مطرود است.
سوزاندن و سنگ زدن با منجنیق به کعبه
چون یزیداطلاع یافت که عبدالله بن زبیر طرفداران فراوانی پیدا کرده است، پس از سرکوبی قیام مدینه دستور به عزیمت سپاه به مکه داد. تا قیام نوپای عبدالله بن زبیر در مکه را به کلی از میان بردارد. مسلم بن عقبه در اواخر سال ۶٣ هـ.ق رهسپار مکه بود که در بین راه در گذشت. سپس به دستور یزید، حصین بن نمیر جانشین وی شد. جنگ میان سپاه حصین بن نمیر و یاران عبدالله بن زبیر در ابتدا در بیرون از شهر مکه انجام شد. اما پس از کشته شدن تعداد زیادی از طرفدارانش، وی به شهر مکه گریخت.
وی با اعتماد به قران که آنرا کتاب خدا و حقیقت می دانست و بر طبق آیه ۱۲۵ سوره بقره که می گوید:هر کسی به خانه کعبه پناه جوید در امان است و کسی نمی تواند به جانش آسیبی برساند، به خانه کعبه پناه برد. اما حجاج بن یوسف ثقفی با منجنیق خانه کعبه را ویران کرد. و عبدالله بن زبیر را کشت. حمله به شهر مکه به دستور یزید بن معاویه از مسلمات تاریخی است و به هیچ وجه قابل انکار نیست. مورخان معروف اهل سنت از جمله طبری در کتاب خویش، تاریخ طبری و ابن اثیر در کتاب الکامل آنرا نقل کرده اند. این واقعه حتی در حوزه های علمیه، جزو سوال و جواب های رایج طلاب می باشد.
تهاجم قرمطیان به مکّه
قرمطیان فرقه ای در قرن سوم هجری بودند که در برابر خلافت عباسیان به پا خواستند.آنان حکومت فارس بحرین و یمامه را به دست گرفتند. خانه کعبه را ویران و سنگ حجرالاسود را چند پاره کردند. در سال ۳۱۷ هجری قمری در زمان خلافت خلیفه مقتدرعباسی، (ابوطاهر قرمطی) فرمانروای فارس دولت قرمطی در بحرین و شرق عربستان که از شیعیان اسماعیلی بود، به مکه حمله برد. تاراج مکه یازده روز ادامه داشت. در این مدت سنگ حجرالاسود را از کعبه جدا نموده. آن را به چند پاره تقسیم کردند و ناودان زرین خانه کعبه را کنده و کعبه را غارت و ویران کردند.
در طول این لشگرکشی بزرگ، مقدّس‌ترین مکان های مذهبی اسلام در شهر مکه مورد چپاول و اهانت قرار گرفتند. سپاهیان وی به محض ورود به شهر مکه به کشتار زائرین پرداختند. آنها در حال کشتن حجاج با خواندن آیات قرآن، حقیقت معنوی کلام خدا بودن قران را زیر سوال می بردند. و باور های اسلامی را مورد اهانت و تمسخر قرار می دادند. به طور نمونه قرمطیان در هنگام کشتار حجاج با خنده می گفتند
ومن دخل کان امنا و آمنهم من خوف) یعنیاگر به راستی خدایی در این دنیا وجود می داشت شما را از زخم شمشیر ما در امان نگاه می داشت) (٢)در این ویدیو آقای بهرام مشیری بیان می کند که با بررسی و کاوش های علمی در مصر کمترین اثری از موسی، ابراهیم، یوسف و دیگر ادعاهای خرافه انگیز ادیان ابراهیمی به دست نیامده و همه این ادعاها داستان محض و بدون هرگونه واقعیت است. ساختن خانه کعبه به دست ابراهیم که بنا به ادعای دکانداران دین در مصر می زیسته نیز تنها بحث خرافی و داستانی برای کودکان است.
بی احترامی به مسجد الحرام و کعبه
ابو طاهر با یک سپاه نهصد نفری وارد مسجدالحرام شد. وی مست بوده و اسب او حتی در نزدیک بیت ادرار کرد. ابوطاهر همچنین دستور داد تا درب کعبه را از جا درآوردند. سپس پوشش کعبه را برداشته و بین اصحاب خود تقسیم کردند.
سرنوشت سنگ حجرالاسود پس از یورش قرمطیان
قرمطیان پس از ترک مکه، سنگ حجرالاسود را به همراه خود با غنائم به‌دست آورده به احساء (در شرق عربستان) بردند. بنا بر روایات این سنگ را در توالت عمومی احساء در مرکز قرامطه نصب کردند. همچنین نقل شده که آنرا را به چند قسمت شکستند. سپس بعد از ٢٢ سال با دریافت مبلغ زیادی، یک قسمت آن را فروختند که به مکه بازگردانده شد.
بی احترامی به گنبد و چاه زمزم
نیروهای قرمطی همچنین به فرمان وی گنبدی را که بر فراز چاه زمزم ساخته شده بود, تخریب کرده و تعداد زیادی از اجساد کشته‌شدگان را به درون چاه زمزم ریختند. ابوطاهر همچنین فرمان می دهد تا سنگ حجرالاسود را از جای برکنند و آنرا بشکنند. وی در زمان شکستن حجرالاسود بانگ سر می دهد؛((طیراً ابابیل کجاست؟! حجّارة من سجیل کجاست؟!))
بی احترامی به کتاب های مذهبی
ابوطاهر قرمطی دستور داد هرچه تورات و انجیل و قران بود در صحرا ریختند و بر آنها نجاست کردند. وی همچنین اظهار داشته بود
(سه نفر این دنیا را به فساد کشیدند یک چوپان یک پزشک و یک شتر چران و این شتر چران از دو نفر نخست بسیار حیله بازتر و نابکارتر بود.))حادثه ناشی از بلایای طبیعی
در سال ١٩۴١ میلادی برابر با (۱۳۲۰ شمسی )، پس از یک خشکسالی طولانی بارش بارانی شدید، سیلی سهمگین بوجود آورد و مسجد الحرام را فراگرفت. نقل است که مردم با شنا در اطراف مکه طواف می کردند. شاید بهتر بود که طواف کنندگان به جای شنا برای طواف، از خود می پرسیدند؛((چگونه ممکن است خداوندی قادر و مطلق، حتا توان حفاظت و نگهداری از خانه خود را نداشته باشد؟)).
ساخت مجدد کعبه
پس از سیل سال ١٩۴١ میلادی، سلطان مراد چهارم که از پادشاهان عثمانی بود. در سال ۱۰۴۰ (قمری) ساختمان کعبه را با سنگ های گرانیتی از نو بنا کرد. ساختمان امروزی کعبه همین با سنگ های گرانیتی می باشد.
بازسازی و تعمیر کعبه
همچنین بر اساس گزارش رسمی تعمیر و توسعه و بازسازی کعبه و مسجد الحرام, خانه کعبه دو مرتبه دیگر مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته است. یک بار در سال ١٢٩٩ ه . ق. و بار دیگر در ١۴١٧ ه . ق.
کلام آخر
مهندس بهرام مشیری محقق، تاریخ شناس و دین شناس عصر ما، بارها در گفتار خود به این حقیقت اشاره کرده اند که؛ پیامبری در ادوار گذشته شغل پردرآمدی بوده که برخی از افراد رند به آن روی می آوردند. در همین راستا طبق گزارش سالیانه مجمع جهانی اقتصاد، در سال ٢٠١٣, تنها بخش گردشگری داخلی عربستان شامل حجاج و گردشگران مناطق تاریخی و توریستی نزدیک به ۴٨ میلیارد دلار سودآوری داشته است.
زائرین افغانی و ایرانی که بصورت تمتع و عُمره در سال ٢٠٠٨ به مکه رفته اند ١.٩٧٣.٠٠٠ نفر بوده که مجموعأ ۴.٨٧٩.٠٠٠.٠٠٠ دلار بوده است. آیا نباید خرج های نجومی رفتن به مکه و مکان های زیارتی از طرف خود مردم به حاشیه نشینان و محرومان کشور خود داده شود؟. آیا نمی توان تسهیلات بهداشتی، کارخانه ها، مدارس و مراکز سرپرستی از کودکان بی سر پرست و مردم بی بضاعت را با این پول در کشور زائران مکه ایجاد کرد؟. و آیا چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام نیست…کمی بیندیشیم.
بن مایه ها:
(١)
تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج ۷ صص ۳۱۲۱-۳۱۱۷٫
کامل ابن اثیر، ترجمه عباس خلیلی، ج ۳، صص ۲۶۰-۲۵۸٫
تاریخ سیاسی اسلام دکتر حسن ابراهیم حسن، ترجمه ابوالقاسم پاینده، صص ۳۵۴-۳۵۲٫
(٢)
تبصره العوام فی معرفه الانام صفحه ۵۲
تاریخ الخلفا صفحه ۱۴۲
تاریخ گزیده صفحه ۲۶۸
(٣)
حجر الاسود، نوشته میرزا محمد کاظمینی، ص ۵١ به بعد.
آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان.
تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده چاپ تبریز ۱۳۴۴ ش.
تاریخ تمدن اسلامی ج۲ ص ۴۴.
التنبیه و الاشراف ص ۳۷۳-۳۷۴.
اخبار مکه، ج ١، ص ٣٩۴-٣٩۵.
البدایه و النهایه، ج ٩، ص ٣١.
تاریخ طبری ج ٧، حوادث سال ٨٠ هجری.
تاریخ طبری، ج ٨، ص ٣۴٧.
المنتفی فیاخبار ام القری، ص ٣٠٢
![[-]](https://daftarche.com/images/bootbb/collapse.png)