نبرد موفقیت آمیز מבצע ערצב 19 معروف ب "نبرد بقاع" - نیروی هوایی اسرائیل

جنگ سه روزه اسرائیل و سوریه در سال ۱۹۸۲ موسوم به نبرد دره بقاع نخستین پیش پرده جنگ نوین شبکه محور بود که در سال های بعد قواعد میدان نبرد کلاسیک را تغییر داد. در این جنگ سوریه از لحاظ کمیت تجهیزات چیزی از اسرائیل کم نداشت. سوریها مجهز به میگ های ۲۱ ، ۲۳ و ۲۵ و همچنین موشک هاس پدافندی سام ۲، ۳ و ۶ بودند. آنها همچنین از هلیکوپتر های ضد تانک فرانسوی غزال و تانک های تی-۵۵، ۶۲ و ۷۲ بهره می بردند. نیروی هوایی اسرائیل برتری فنی و کیفی داشت و به جنگنده های پیشرفته اف-۱۶ و اف-۱۵ مجهز بود که یک سال پیش در بمباران نیروگاه اتمی اوسیراک عراق توانایی چشمگیر خود را ثابت کرده بودند

سوریها برای مقابله با نیروی هوایی اسرائیل بیش از هرچیز به موشک های زمین به هوای خود به خصوص موشک چالاک و متحرک سام-۶ امید بسته بودند. موشک سام-۶ نه سال قبل در جنگ ۱۹۷۳ ضربات سختی به نیروی هوایی اسرائیل وارد کرد بطوری که این کشور ناچار شد به مدت چند روز عملیات نیروی هوایی خود را به طور کامل متوقف کند، به علاوه سوریها برخلاف جنگ ۱۹۷۳ که تنها شکاری های میگ-۲۱ را در اختیار داشتند، اکنون به میگ-۲۳ و میگ-۲۵ که سریع تر و بالاتر از تمام هواپیماهای اسرائیلی پرواز می کرد مجهز بودند

اما آغاز جنگ در نخستین ساعات خود، برای سوریها شگفتی خیره کننده ای به دنبال داشت. هواپیماهای آواکس ایی-۲سی اسرائیل پوشش الکترونیک کامل را تامین و در هماهنگی با رهگیر ها عملا چتری الکترونیک بر کل میدان نبرد کشیده بودند. آنها جایگاه تمام سکوهای موشکی سوریه و رادار های آنها را تعیین کردند. آنگاه هواپیماهای شناسایی بدون سرنشین همچون طعمه هایی فریب دهنده به سمت سکوها فرستاده شدند. زمانی که رادار های سوری فرستادن پرتو به سوی هواپیماهای بدون سرنشین را آغاز کردند، جنگنده های فانتوم اف-۴ اسرائیلی مجهز به موشک های ضد رادار شرایک از طریق رد گیری همان پرتو ها تمام دیش های رادار های سوری را منهدم کرده و سپس اف-۱۶ ها نابودی سکوهای موشکی بی دفاع را آغاز نمودند

۱۹ سکوی سام-۶ و یازده سکوی سام-۲ و سام-۳ در مدت کمتر از سه ساعت منهدم شد. سوری ها که حیرت زده و دستپاچه شده بودند، به سرعت بیش از هشتاد فروند از جنگنده های خود را به پرواز در آوردند. اما آنها از همان مرحله برخاستن از باند زیر چتر الکترونیک آواکس های اسرائیلی قرار داشتند. در نبرد هوایی بزرگ ولی کوتاهی که درگرفت، هشتاد فروند جنگنده سوری سرنگون شدند، تعداد قابل توجهی از آنها در مرحله برخاست و زمانی که فاصله زیادی از باند نگرفته بودند، توسط اف-15 ها و اف-۱۶ ها شکار شدند. سوری ها در مدت زمان چند ساعت مهتمرین ابزار های قدرتشان یعنی جنگنده های پیشرفته و موشک های زمین به هوایشان را از دست داده بودند و چاره ای جز پذیرش شکست نداشتند

این اتفاق به قدری غیر منتظره و نگران کننده بود که به فاصله چند روز یک هیئت نظامی عالیرتبه شوروی به ریاست رئیس ستاد ارتش این کشور برای تحقیق در مورد ماجرا وارد سوریه شد. نتایج این جنگ سبب نگرانی شدید رهبری شوروی گردید و جریان هوادار تغییر آندروپوف را در مقابل محافظه کاران هوادار برژنف تقویت کرد. چند ماه بعد در جریان خاکسپاری برژنف، زمانی که یوری آندروپف رهبر جدید شوروی حافظ اسد را در حالتی بسیار مضطرب و آشفته یافت، دستی بر پشت او زد و به او قول داد شوروی ارتش سوریه را با سلاح هایی پیشرفته که تاکنون به هیچ یک از کشور های جهان سوم داده نشده، مجهز خواهد کرد. شوروی به قول خود وفادار ماند. در مدت کوتاهی موشک های زمین به زمین نقطه زن اس اس-۲۱ توچکا، میگ های ۲۳ ام ال دی که پیشرفته ترین نسخه این جنگنده بودند و موشک های زمین به هوای سام-۸ به سوریه تحویل شد. به علاوه سلاح های قبلی از میان رفته نیز جبران گردید

جنگ ۱۹۸۲ اعراب را به این نتیجه رساند که فاصله نظامی آنها با اسرائیل به قدری زیاد شده که دیگر قادر به درگیری با این کشور در یک جنگ منظم نیستند. پس از این جنگ حافظ اسد روحیه ارتش و دولت خود را تنها با دریافت مداوم سلاح های جدید از شوروی حفظ می کرد. پس از فروپاشی شوروی، او که دیگر هیچ امیدی به ایجاد موازنه نظامی کلاسیک در برابر اسرائیل نداشت، به راهبرد تقویت گروه های شبه نظامی و به طور مشخص حزب الله روی آورد

ریفرنس
Operation Mole Cricket 19 - WiKi