[Ouroboros]

امیر بنظرت اگر شاه نظام ارباب و رعیتی را ملغا نمی‌کرد اوضاع امروز ما بهتر می‌بود؟ یا تنها خونریزی انقلابی اجتناب ناپذیر بیشتر می‌شد؟

قطعا بهتر می‌بود، همه‌ی آنچه خمینی در ۱۳۴۲ به آن معترض شد برحق و به جا بود، وانگهی وقتی خودش هم به قدرت رسید کار به جایی نبرد، چون «ترقی» مثل آب است و یکبار که ریخت دیگر نمی‌شود آنرا جمع کرد. ولی من کلا مخالف اینطور نگاه به تاریخ هستم، آنچه رخ داده شده و جوری بجز آنچنان که شده نمی‌توانسته باشد. من با نظر آن دسته ارتجاعیون موافقم که امکان جلوگیری از ترقی و «انقلاب» و ... وجود ندارد و تنها از طریق رساندن منطق مدرنیته به حداکثر آنست که می‌توانیم جنون پنهان در دل آنرا آشکار بکنیم.

همینطور درباره‌یِ بهره‌یِ هوشی ایرانیان، بنظرت اینکه یک قشر نخبه‌یِ ایرانی در خارج به موفقیت چشمگیری رسیده‌اند، چیزی که در هیچ کشور خاورمیانه‌ای دیگر یافت نمی‌شود نشان نمی‌دهد که وضع ایران بد نیست و اگر در حد ژاپن نباشد ولی به نسبه خوب است؟

همانطورکه می‌دانید ایران در جداول بین‌المللی در میانه است، کمی نزدیک به پائین. این «میانگین» ضریب هوشی ایرانیان است، اما به سبب درآمیختگی نژادی فراوان و وام‌گیری از هفتاد دو ملت دیگر، ایرانیان به قول شما یک «قشر نخبه»ای دارند که هرچند قادر نیست میانگین را زیاد بالا بکشد، قطعا قادر است گلیم خودش را از آب بیرون بکشد. این برخلاف تصور شما چیز بالذات خوبی نیست، در جوامعی که میانگین هوشی بالاست همه‌ی جامعه با هم پیشرفت می‌کنند، در جوامعی که اقلیت کوچکی از نخبگان وجود دارد آنها با بالا رفتن از گرده‌ی اکثریت ابله و به بهای قربانی کردن آنهاست که پیشرفت می‌کنند. افراد باهوش در ایران زیاد هستند، اما یا شریف هستند و از مهلکه می‌گریزند، یا خبیث هستند و سوار هموطنانشان می‌شوند.