[Ouroboros]

این که بی‌انصافی مطلق است. اینکه مصدق نمی‌توانست دریابد که ایران
نروژ نیست و در فهم جامعه‌ی ایرانی دچار اشتباهات ِ استراتژیک
شده بود، چنانکه نمی‌‌دانست که مردم در اینجا ناتوان از برقراری
و نگهداشت حکومتی ملی و ایجاد ِ مکانیزم‌های مردمی برای
مصروف داشتن ِ اموال و دارایی‌های ملی در راستای اهداف
و مملکتی هستند و به دست خود همه چیز را تقدیم توتالیترها
می‌کنند، امری‌ست فارغ از این بحث، وگرنه من و شما هستیم
که تنها هستیم، در سراسر جهان، برخلاف گفته‌ی شما، رفتن
پول ِ نفت به جیب ِ یک دولت ملی داخلی، حداقل بخشی یا گامی
از /به سوی ملی شدن آن صنعت محسوب می‌شود.

ولی من خدمت شما گفتم(و عجیب است که نخواندید!)که من نمی‌خواهم نفت یا هر صنعت دیگری ملی باشد. من قائل به مالکیت ملی یا دولتی صنایع نیستم، به نظر من بهترین نوع مالکیت، مالکیت گروهی ِ کارگران یک واحد تولیدی بر آن و سپس رقابت در مدلی کاپیتالیستی‌ست. حالا جدا از ایده‌آل ِ شخصی خودم، باز می‌گویم که یک شرکت خصوصی مالیات‌پرداز بسیار بهتر است از یک شرکت به اصطلاح ملی که درآمد نفتی را برابر میان مردم ایران تقسیم می‌کند و به هر کدام ماهی چهل/پنجاه هزار تومان می‌دهد. من از شما پرسیدم پیشرفت به سوی چه هدفی، و شما تلاش من برای نشان دادن تعارض میان ایده‌آل‌های این جنبش و نتایج آنرا نقل‌قول کردید. هدف غایی امر اقتصادی باید مستقل کردن جامعه از دولت باشد، نه آنکه کاسه‌ی گدایی دست مردم بدهیم که حالا بروید درپی دولت تا سهم نفت شما را از اجنبی بگیرد و بیاورد سر سفره.

پس بله ملی شدن صنعت نفت در قیاس با آنچه مصدق و امثال مصدق گرامی می‌داشتند «پیشرفت» بود، اما آیا «واقعا» پیشرفت بود؟