[Mehrbod]

نظام و سازوکار خودبخود درست کار نمی کند. همین اکنون نیز می گویند ولی فقیه اگر از عدالت خارج شود خودبخود برکنار است ولی مکانیسم آن کار نمی کند. بازرس و بیننده و نظارت گر بی گمان باید باشد

آنارشیسم به چَم آرمانی آن بود بهمنیار جان، برای سرنمایه جُستار فکر می‌کنم «دلخواه» برای ideal برابر بهتری باشد.

اما در آنارشیستم ما پیش‌انگاشت را بر این گذاشته‌ایم که با آدم‌های باهوش‌تر، اخلاقی‌تر و خردگراتر از چیزی که در جهان کنونی
داریم روبرو هستیم که بدون نیاز به یک نهاد قدرت authoritarian، می‌توانند با یکدیگر در همزیستی سازش‌پذیرانه و مسالمت آمیز زندگی کنند.
همانگونه که برای نمونه کامپیوترهای ما با پیروی از پروتکل‌های از پیش پذیرفته شده (برای نمونه HTTP) می‌توانند با همه کامپیوترهای
دیگر روی اینترنت و بدون نیاز به یک «نهاد کنترلگر مرکزی» تراکنش داشته باشند، می‌توان چنین چیزی را برای همکنش‌های آدمی نیز در نگر گرفت.

در جُستار توانایی‌ها و معایب دیکتاتوری از پیک 32 به بالا درباره آن پیشتر گفتگو شده است.


همه اینها زیرگردآیه همبودگاه همتا-به-همتا یا Peer-to-Peer society می‌شوند که خود یک ایده نوین است و روی آن گفتمان‌های داغ زیادی داریم:

• بنیاد همتا-به-همتا: http://p2pfoundation.net/The_Foundation_...ternatives
  
• فرآیند‌های همبودین همتا-به-همتا: http://en.wikipedia.org/wiki/Social_peer..._processes
  

همچنین ما پول همتا-به-همتا نیز داریم که هم‌اکنون سیستم آن پیاده‌سازی شده و می‌توانید آن را الکترونیکی خرج کرده و یا آنکه به اسکناس نقد تبدیل کنید:

• Bitcoin (P2P Digital Currency)

این نمونه‌ها، برای نمونه «پول همتا-به-همتا» که بدون نیاز به نظارت یک نهاد کنترل کننده (بانک مرکزی) درست شده‌اند
و بخوبی نیز کار می‌کند، نشان از کاربستی بودن رویکرد همتا-به-همتایی در زمینه‌های گوناگون اقتصادی و سیاسی می‌دهد.