[Mehrbod]

اینکه چرخه داریم یا نه بستگی به تعریف شما از چرخه داره. ولی در تعریفهای زیست محیطی انواع و اقسام چرخه ها وجود داره. فرضا تو یه اکوسیستم آبی مثلا یه دریاچه کوچک بین همه موجودات و فاکتورهای دیگه اون اکوسیستم یه تعادل وجود داره. یه گیاه خاص که از بعصی عناصر خاص موجود در دریاچه سود میبره زندگی میکنه. یه جانور که از اون نوع خاص گیاه تغذیه میکنه. و .... تصور کن فرضا یه عنصر مضر زیاد بشه تو دریاچه توسط فعالیتهای انسان. مثلا سدیم و کلر اول گیاه از بین میره به دنبال اون بقیه گونه های زنده که مستقیم یا غیر مستقیم تحت تاثیر اون گیاه بودن. بعد از مدتی دریاچه به یک دریاچه شور تبدیل میشه. کم کم نمک رو به افزایش میره و رسوبات نمک اون دریاچه رو پر میکنه و در اخر اون دریاچه خشک میشه و میشه یه شوره زار. وقتی اون عامل مصنوعی توسط انسان ایجاد شده باشه یعنی که انسان چرخه طبیعی اون اکوسیستم رو بهم زده و روند فرسایشش رو هزاران بار تسریع بخشیده و خیلی زود اونجا تبدیل به شوره زار شده.

آفرین نمونه بسیار خوبی بود.

زیستبوم نامبرده روی هم رفته چیزی بیشتر از یک «سیستم» نیست. در طبیعت ما سیستم‌های خود-سامانده (Self-organizing system) داریم و نمونه بالا یکی از همانها است. نکته در این نهفته اگر ما 80 درسد این چرخه
را هم دستکاری کنیم، در زمان بسیار کوتاهی یک چرخه نو جایگزین آن میشود. به سخن دیگر، هیچ چرخه‌ مهادینی (original؛ اصلی)
در طبیعت نداریم! کسی این چرخه‌ها را درست نکرده و هیچکدام پایستگی چندانی هم ندارند و دیر یا زود می‌دگرند: ارزش اندوهگین شدن آنچنانی ندارند.

تازه فراموش نشود که ما اگر هتا دست به سیاه و سپید هم نزنیم، باز هم از روی انباشتگی پارامتر‌ها همینکه ما زنده هستیم روی زیست‌بوم نامبرده هناییده (اثر گذاشته)
و آنرا میدگراند: Chaos theory - WiKi


یک نمونه دیگر از این سیستم‌های خود-سامانده سامانه‌های کهکشانی هستند که از دیدگاه ما بسیار سامانمند (منظم) به چشم میایند و هتا بسیاری
از ستاره‌شناسان باهوش ما را برای هزاره‌ها سر کار گذاشته جوری که گمان میبردند اینها را یک آفریدگاری کسی آفریده که این اندازه سامانمند هستند!
ولی امروز ما میدانیم که این چیزها سراسر پیشامدی هستند و خود به خود پدید میایند و خود به خود هم از میان میروند.