[Ouroboros]

hmmmm..........
یک گزینه‌ی ترکیبیِ و توام دیگر هم البته هست: آزادی یواشکی و بندگی علنی. آیا تفاوتی روشن و عینی میانِ بندگیِ علنی و آزادی یواشکی هست؟

«عینی» و «روشن» بازی با لغات به نظر می‌رسد، خصوصا درباره‌ی مفهوم انتزاعی و غیرقابل اندازه‌گیری مثل آزادی که یکسره به احساس روانی سوژه وابسته است(می‌بینید که اگر بخواهیم بحث را بپیچانیم جای پیچ زیاد دارد)و ما معیارهای چندان درستی برای سنجیدن آن نداریم. مثلا محدودیت عینی و ذهنی با یکدیگر در ارتباط مستقیم هستند و در جامعه‌ای که حتی حجاب به زور اجرا نمی‌شود اما سوژه‌ها آنرا بطور خودانگیخته می‌پذیرند نمی‌توان ادعا کرد «آزادی» گسترش یافته، چراکه من و شما آزادی را به آگاهی وابسته می‌دانیم. پس در پایان روز، آزادی ولو در خفا و پنهان از چشم سرکوبگر بهتر است بردگی مطلق، یا حتی آزادی که نتایج آن مطلوب ما نیست!