[Dariush]

بیجاست،
نشان میدهد که آگاهی ندارید. ما از سال ١۹١۷ سخن میگوییم که کشور روس
از واپس مانده ترین ها بود و در جاییکه دیگران سامانه[1] ی بهتری داشتند،
این ها هنوز سامانه سرفاژ تزاری کهنه داستند. اینکه تزار ها در گذشته
زمانی نیرومند هم بوده اند( مانند ایوان مخوف) ، به بازه[2] ی زمانی خودشان
بر میگردد که دیگر کشور ها هم با آنها در یک تراز[3] بودند. برای نمونه داستان
ناپلئون به سالهای ١۸١۰ بر میگردد و به سد سال پیش ازسخن ما . در آنزمان
روس هنوز اینهمه واپس نمانده بود، پس سخن شما مانند این است که احمدی نژاد
را با کوروش بسنجید[4]، خب ایران آن زمان کجا و ایران این زمان کجا. پس این هم یک
سفسته بیش نبود که "تزار" را برابر تزار گرفته و از روی ناآگاهی[5] یا کم هوشی انجام دادید.

این هم از بامزگی‌های جدید شماست!
نخست آنکه حکومت تزاری آن زمان هم در مقابل قدرتهایی چون انگلیس و هتا عثمانی کشور قدرتمندی به حساب نمی آمد و در مقابل ناپلئون که اساسا به حساب نمی‌آمد و همگان انتظار شکستی عظیم از سوی روسیه را داشتند. استالین هم کمابیش همان راهکاری را پیش گرفت که تزار آن زمان پیش گرفته بود و آن همانا استراتژی زمین سوخته بود. بنابراین ایران این موقع و ایران آن موقع را میتوان سنجید به شرط آنکه شرایط و جایگاهش را با توجه به وابستگی‌اش نسبت به جهان بسنجیم. پس مقایسه من نادرست نبود چرا که اگر آلمان زمان استالین یک ابرقدرت نظامی بود، ناپلئون هم در زمان تزار روسی چنین بود و اگر وضع شوری در زمان استالین در جنگ جهانی نسبت به دیگر جهانیان عقب افتاده بود در مورد تزار هم کمابیش همینطور بود. بنابراینهمانطور که گفتیم این تنها هنر استالین نبود که کشور را از هجوم یک ابرقدرت حفاظت کند.