[kourosh_iran]

متنی که شما گذاشتی و بولد کردی درواقع داره این مطلب رو میگه که شرکتها از این نترسن که دادگاه در دعاوی مطرح شده حکم بده که کل برنامشون رو باید بازمتن کنن، یعنی رایگان و به همراه کد منبع منتشر کنن، بلکه احتمال چنین حکمی خیلی کمه، و در عوض حکمی که به احتمال زیاد داده میشه خسارت نقدی یا اینه که دیگه حق ندارن از کدهای تحت GPL استفاده کنن. البته من فکر نمیکنم خسارت نقدی به تنهایی کافی باشه، مگر اینکه با صاحب کپی رایت به توافق برسن. ولی شاید در موارد خیلی خاص و بخصوص مواردی که قاضی به این نتیجه برسه که عمدی در کار نبوده، بشه با خسارت هم سر و ته قضیه رو هم آورد. ولی این با دیدگاه خود شما درمورد اینکه محصول ذهنی یک فرد یک مالکیت حقیقی و کاملی است چندان سازگار بنظر نمیرسه. GPL هم بهرحال تاجاییکه بر اساس قانون هست، یک مجوز مثل بقیهء مجوزها مثل مجوز نرم افزارهای انحصاریه. پس اگر بشه GPL رو به این راحتی زیر پا گذاشت پس میشه مجوزهای دیگر و مجوزهای محصولات انحصاری رو هم زیر پا گذاشت! همچنین چیزی بنظر شما میشه، قابل قبوله؟ مثلا کسی بیاد برنامهء شما که تمامش رو خودت نوشتی و بازمتن هم نیست و انحصاریه رو برداره در محصولات خودش استفاده کنه، بعد شما بفهمی بری شکایت کنی و قاضی فقط یک خسارت تعیین کنه و برخلاف میل و خواستهء شما به اون شرکت اجازه بده همچنان از برنامهء شما در محصولات خودش استفاده کنه! بنظر من همچین چیزی نامعقوله، مگر گفتم شرایط خیلی خاصی باشه شاید که عملا مجبور باشن، که اونم تاحالا نمونش رو سراغ ندارم، و بعدم جریمهء نقدی باید با رضایت شما باشه و منصفانه اینه که از سود فروش محصولات آینده هم یک سهمی و درصدی به شما تعلق بگیره نه اینکه یک مبلغ ثابت بدن و دیگه هرچقدر هم اون شرکت از فروش محصولاتش که درشون از کدهای شما استفاده شده سود ببره هیچی به شما نرسه!
پس به احتمال زیاد، منظور از اون خسارت چیز دیگری هست. مثلا ممکنه منظور خسارت بابت استفاده های گذشته تا امروز از کدهای تحت GPL بوده باشه (نه به این معنی که میتونه بعد از پرداخت خسارت به این استفاده بدون اجازه ادامه بده)، یا در این مورد خاص شاید منظور خسارتی که شرکت Versata باید بابت استفاده از کدهای بازمتن ولی بدون اطلاع دادن و در اختیار گذاشتن کدمنبع به شرکت Amerprise که طرف قراردادش بوده بپردازه. متن در این مورد محل ابهام است و دقیق و روشن نیست، ولی چیزی که مشخصه اینه که موضوع درمورد GPL enforceability نیست، بلکه داره میگه اینکه فکر بشه GPL مثل ویروسی هست که پنهانی توی برنامه ها میره و سراسر برنامه ها و کدهای شرکتها رو به فاک میده (مجبور میشن همه رو تحت GPL بصورت بازمتن و رایگان منتشر کنن) درست نیست! بجاش دادگاه حکم جریمه نقدی میده و حکم عدم ادامهء استفاده از کدهای تحت GPL رو. خلاصه یه چیزی توی همین مایه ها! پس شرکتها میتونن کدها و حاصل زحمات خودشون رو حفظ کنن، به شرطی که مشکل نقض GPL رو برطرف کنن. یعنی کدهای تحت GPL رو از کدهای و برنامه های خودشون حذف کنن. ضمنا قراردادهای بین شرکتها به قوت خودش باقیه و اینکه شرکت طرف قرارداد بگه چون توی کد شما کدهای GPL بوده پس برنامتون برای ما باید بازمتن و رایگان باشه و ما دیگه تعهدی به اجرای قرارداد و تعهدات لایسنس شما نداریم، قابل قبول نیست و حقوق شرکت مالک به این شکل از بین نمیره. اصلا شرکت دیگر که مالک کدهای تحت GPL هم نیست که حق شکایت درمورد نقض GPL رو داشته باشه. این کار رو فقط صاحبان کپی رایت اون کدها میتونن انجام بدن.

اگر کسی از کرنل لینوکس استفاده کنه، نقض GPL کرده، قابل شکایته، و بهرحال باید تاوانش رو بده. در خیلی موارد براشون صرف نمیکنه که استفاده از لینوکس رو کنار بذارن، پس مجبور میشن به خواسته های شکایت کننده ها تن در بدن، که اغلب این خواسته تبعیت از GPL است، یعنی اینکه محصول خودشون رو بصورت بازمتن و تحت GPL منتشر کنن. خیلی شرکتها این کار رو میکنن، چون بیزینس اصلی اونا فروش نرم افزارشون بصورت نرم افزار تجاری انحصاری نیست. مثلا شرکت تولیدکنندهء سخت افزار که از لینوکس در دستگاههای خودش استفاده میکنه، سود اصلیش از راه فروش سخت افزارشه، حالا نرم افزارهای روی اون سخت افزار بازمتن باشن یا انحصاری معمولا براش تفاوت سرنوشت سازی نداره (بخصوص در کوتاه مدت).

البته میگم که ظرایف و نکات زیاد هست در اینطور مسائل. مثلا اون کسی که شکایت میکنه بستگی داره کی باشه، یک فرد معمولی و منفرد مثل شما باشه، کسی باشه که خودش صاحب کپی رایت اون کدهای تحت GPL نیست (مثل شما یا شرکت Amerprise)، صاحب کپی رایت باشه، لینوس توروالدز باشه یا بنیاد نرم افزار آزاد، یا اینکه صرفا یکی از کدنویسانی باشه که در لینوکس مشارکت داشته. این موارد بهرحال مثلا در آمریکا هزینهء زیادی هم دارن و از اون طرف کار حرفه ای و تخصصی نیاز دارن و تحقیقات و پیگیری های کافی که شاید افراد منفرد از عهدش برنیان. یک ابهام و سوالی هم که پیش میاد اینه که کسی که شکایت میکنه مالک کپی رایت چه حجمی از کدهای موجود در اون محصول است. اگر حجم اون کدها به نسبت محصول اصلی کم باشه، خب اون شرکت میتونه صرفا اون کدها رو از محصول خودش حذف کنه، یا شاید هم با خسارت یجوری سر و تهش رو هم بیارن، یا بگن یه سودی به تناسب، از فروش این محصولات تا وقتی دارن از اون کدها استفاده میکنن به صاحب کپی رایت پرداخته بشه. این سوال پیش میاد که آیا شکایت اون فرد میتونه درمورد کدهای کپی لفت دیگری که کپی رایتشون به اون فرد تعلق نداره هم موثر باشه یا نه. مثلا فرضا شرکتی از لینوکس استفاده میکنه، و از فلان برنامهء تحت GPL بنام X هم که برای شخص مستقل دیگری است استفاده میکنه. الان اون فرد میتونه بابت نقض مجوز برنامهء X از اون شرکت شکایت کنه، ولی تا زمانی که کسی که نسبت به لینوکس صاحب کپی رایت است شکایت نکنه شاید اون شرکت بتونه همچنان از لینوکس در محصول خودش استفاده برخلاف مجوز بکنه.
بهرحال اینا سوالات فرعی و جزییات هست که البته در بعضی موارد میتونن مهم باشن.