[Mehrbod]

همان طور که گفتم خوب و بد نسبی است - همان قدر که hiv برای انسان بد است ! انسان هم برای hiv بد است - هر دو موجود زندهستند - خوب در اینجا حق با کدام است ؟

این نسبی بودن خوب و بد به این چَم نیست که اندازه‌پذیر نیستند، بلکه می‌گوید در شرایط گوناگون یک چیز می‌تواند خوب یا بد باشد.

در عین حال همین hiv برای موجودات دیگر مضر و خطرناک نیست و به عکس ما انسانها برای آن موجودات بسیار خطرناک و مضر هستیم و در مواردی نسلشان را هم منقرض کرده ایم یا داریم میکنیم .

روشن است که خوب و بد برای خودمان است.
ویراندن پیرامون زیستی هم از این رو بد است که در دراز-زمان به خودمان زیان می‌رساند، اگرنه اگر همه جانوران
جهان هم بمیرند ولی کیفیت زندگی ما (بشریت) دگرشی نیابد بسیار خوب و خواستنی هم است: نانخور اضافی کمتر.

در واقعیت ولی چرخه زیست‌بوم به سود ما است و اگر در جایی سود کوتاه-زمان خودمان را فدا می‌کنیم (مصرف کمتر و
بهینه‌تر انرژی، ...) برای دستیابی به سود دراز-زمان (پایستن کیفیت زندگی کنونی و زمان داشتن برای دستیابی به تکنولوژی بهتر) است و نه چیز دیگر.

در مورد سلاح شیمیایی هم داستانی مانند داستان سلاح هسته ای صادق است - یعنی میتواند استفاده بهینه و مفید هم داشته باشد .

سلاح شیمیایی یا بمب هسته ای یا توپ و تانک به خودی خود چیزهای بدی نیستند - ولی تولید انبوه آنها ، استفاده از آنها برای کشور گشایی و کشتار افراد و نسل کشی و ... کارهای بدی هستند .

خیر، گفتیم که هر چیزی پتانسیل کارکردی دارد و می‌توان آن را به شیوه‌های گوناگون ولی متناهی بکار گرفت.

یک چاقو را می‌توان هم برای کشتن بکار گرفت و هم برای جراحی.
سلاح شیمیایی را می‌توان برای کشتن بکار گرفت و هم برای چه؟ کشتار بیشتر؟

همان بمب هسته ای در دفاع از زمین در برابر همان حدودن ۲۰ هزار جرم سرگردان در منظومه شمسی بسیار سودمند و مفید است .
ممکن است در جایی نوعی ویروس ناشناخته شیوع پیدا کند و تنها راه حل استفاده از سلاح های شیمیایی باشد .
ولی به طور قطع انبار کردن هزاران هزار از این سلاح ها نه تنها بد است ! بلکه بسیار خطرناک و هزینه بر هم هست . (عمل تولید انبوه و انبار کردن این سلاح هاست که بد و غیر اخلاقیست)

نمونه ما سلاح شیمیایی بود که تنها روی ژن آدم فعال می‌شود.

ممکن است در جایی نوعی ویروس ناشناخته شیوع پیدا کند و تنها راه حل استفاده از سلاح های شیمیایی باشد .

ممکن است هم نشود. آنچه اما بسیار روشن است این است که امروز ما کاربرد سودمندانه‌ای
برای سلاح شیمیایی نداریم، پس به خودی خود تکنولوژی آن بد است، که می‌شود مثال نقض در اینکه تکنولوژی به
خودی خود هیچ شری ندارد، هر چه بدی است از آدم است؛ در همان راستای "اسلام به ذات خود ندارد عیبی، هر عیبی است از مسلمانی است".

اگر دین می‌تواند با کارکرد پتانسیلی خود آدم‌های خوب را به انجام کارهای بد وادارد، تکنولوژی نیز می‌تواند.