[Dariush]

* برپایی نظام آنارشیستی چطور ممکن خواهد بود در شرایطی که کاپیتالیسم نظم «طبیعی» جوامع است، و سامانه‌ی سرمایه‌داری با خمیرمایه‌ی بشری درآمیخته است؟

آنارشیسم یک نظام نیست، یک ایده‌ئولوژی‌ست.
آنچه در مورد طبیعی بودنِ کاپیتالیسم گفته و نوشته می‌شود، سراسر چرند است. سوسیالیستی به‌نام دروغ بودنِ این اندیشه را اینطور نشان می‌دهد: وقتی ما با دوستانِ خویش و دوستانِ دوستانِ خویش به پیک‌نیک می‌رویم، همگی سخاوتمندانه هرآنچه داریم را با هم به اشتراک می‌گذاریم هتا با آنانکه اولین باری‌ست که می‌بینیم‌شان. اما هیچ معلوم نیست چرا نمی‌توانیم باور کنیم که چنین رفتاری را می‌توانیم با تمامِ همنوعانِ خویش داشته باشیم؟! انسانِ کاپیتالیست حقیقی‌نما‌ست چرا که از کودکی ما را با این ایده‌ئولوژی بار می‌‌آورند. از روزهای نخست کودکی ما را در برابر پرسش «سرمایه بهتر است یا دانش؟» قرار می‌دهند و وقتی ما هنوز نمی‌دانیم هرکدام از اینها واقعا چه معنا و کارکردی دارند باور می‌کنیم که سرمایه بهتر است.

آنارشیسم ایده‌آلی دارد که مهم‌تر از بی‌سروری‌ست :Cummon Individualism! در این عبارت معانیِ مستتر فراوان است که مهمترین‌اش همانا مسئولیت اجتماعی‌است که افراد جامعه‌ی آنارشیست نسبت به ارزش‌های اخلاقیِ جمعی، همزمان که تکریم فردیت‌شان تضمین می‌شود، احساس می‌کنند. جامعه‌ای که خود را رها از بند قانون‌های درونِ کتاب و لوحه می‌یابد اما خود بر خود قانون است؛ قانونی که نانوشته و فارغ از ضمانتِ اجرایی بودن‌اش هرگز از کارآیی‌اش نمی‌کاهد.

سازوکارِ اقتصادی در جامعه‌ی آنارشیک از پلِ آنارکو سندیکالیسم می‌گذرد. در اینجا سندیکاهای کارگری مالکیتِ ابزارهای تولید را بر عهده خواهند داشت و نه دولت.