[folaani]

اینجا سخن از شکاکیت یا عملگرایی یا... نیست بلکه سخن از این است که باور ما به کدام گزاره «حس بهتری» به ما میدهد و بر این اساس درباره درستی و نادرستی آن هم ادعا و قضاوت میشود.

والا منکه همچین چیزی نگفتم.
من با منطق و وجدان و حسهای درونیم سنجش میکنم.
همش باهم.

من نمیدانم مثلا 50% باور به بودیسم و 30% اسلام و... یعنی چه؟و معنی نیمه باور مثلا یعنی چه؟
مثلا شنبه تا سه شنبه باور به بودیسم است و چهرشنبه اسلام و...؟!!

خیلی چیزها در دینها میتونه اشتباه شده باشه، ناقص شده باشه، تحریف و جعل شده باشه. بالاخره از یک تاریخ طولانی و پر از حوادث و فشارهای مختلف عبور کردن.
بعد بحث تفسیر هم هست.
مثلا بعضیا میگن خیلی مسائل در قرآن نمادین و تشبیه و استعاره است. بعضیا میگن برای ترساندن مردم از گناه است. بعضیا هم میگن نه عین همون چیزی که گفته حقیقت است. و بنده به شخصه حتی به این فکر کردم که شاید خدا به ما دروغ مصلحتی هم بگه و این برای خدا هم لزوما منفی و اشتباه و جرم نیست که!
دین ها اونقدری واضح و قاطع و مطمئن نیستن مطالبشون که بگیم این 100% و شما چقدرش رو قبول داری!

بعد مثلا مسئلهء توان هم هست.
مثلا من ممکنه اعتقاد داشته باشم یک حکمی که اسلام داده درسته/بهتره، اما خودم در عمل بهش شکست میخورم.
اینجا عمل نکردن از روی قبول نداشتن درستی اون مورد نیست، بلکه بخاطر عملی نبودنه. اما در عین حال این عملی نبودن رو طرف نمیتونه کلی و مطلق بدونه حتی برای خودش، چه برسه برای دیگران. یعنی نمیشه بر این اساس گفت که اون حکم کلا/همیشه غیرعملیه.

خلاصه دین و آموزه ها و احکامش یه مسئلهء گسترده و پیچیده ایه. به این سادگی ها نمیشه حلش کرد.