[Russell]

نفرمایید دوست عزیز، دولت بی‌طرف است؟ دولت طرف هیچ گروه اجتماعی را نمی‌گیرد، با این مخالفتی نیست، اما چنان نمی‌کند زیرا خود دارای منافع مستقلی‌ست که آنها را جدا از روال عادی جریانات و ارتباطات قدرت پی می‌گیرد. این ماجرا در سیستم‌های دیکتاتوری که گمان نمی‌کنم نیازی به بحث داشته باشد و ما در این مورد همدلی داریم؟ دولت‌های دموکراتیک نیز در ادامه‌ی روندی که پیشتر به آن اشاره کردم، بوجود آمده‌اند تا میزان شدیدا کنترل‌شده‌ای از آزادی را در اختیار افراد بگذارند و از دگرگونی‌های بنیادین و ناگهانی که می‌توانند تغییراتی عینی و حقیقی در زندگی اجتماعی ما بوجود بیاورند جلوگیری بکنند. به عبارتی دموکراسی آنجا نیست تا تغییر را آسان بکند(دگرگون کردن هرم سیاسی بدون خون‌ریزی، چنانکه پوپر می‌گفت)، بلکه آنجا هستند تا تغییر را تا سرحد امکان دشوار، بلکه غیرممکن بکنند. ایالات متحده‌ی آمریکا را اگر برای مثال بنگرید، می‌بینید که ساختار سیاسی آن کشور «قرن‌ها»ست که تغییر نکرده، و قدرت میان دو حزب بسیار شبیه به هم دست به دست شده. حال آن‌را مقایسه بکنید با ایران، که هرگز دموکراسی نداشته، و طی دویست سال اخیر سه سلسله‌ی مختلف(قاجار، پهلوی، ج.ا)، سه نظام سیاسی مختلف(پادشاهی مطلقه، مشروطه، ولایت فقیه)، دو انقلاب اجتماعی(مشروطه و ۵۷)، دو انقلاب سیاسی(کودتای رضا شاه و ملی شدن صنعت نفت) و چندین مورد دیگر تغییر بنیادین و بسیار شدید را تجربه کرده.

خوب این برمیگردد که ما انقلابی گری را خوب بدانیم یا بد،همان دموکراسی با همان ایجاد پایداری باعث رونق تجارت و کاهش خشونت و بسیاری کارها شده که بدون چنین بستری ناممکن است،در همان آمریکا هم میبینیم با همان دموکراسی از دهه 60 با جنبشهای مدنی چه مقدار تغییرات انجام شده.