همبود (اجتماع) و دولت یک پیوند دیالکتیکی با هم دارند، مانند تخم مرغ و جوجه که نمیتون گفت یکی زاینده (در اینجا کاستی‌های) دیگری است: همبود بد نیست چون دولت بد است، دولت بد نیست چون همبود بد است.

از اندرکنش (interaction) میان دولت و همبود ما به یک ترازی از فرهنگ میرسیم که میشود ایران کنونی.

بزبان ساده، اگر شمار خردگرایان ایرانی بیشتر شد، در پیامد دولت هم بهتر میشود، و از بهتر شدن دولت همبود نیز بهتر میشود.
اگر شمار دولتی‌های کله خراب ما بیشتر شد، در پیامد آن همبود هم بدتر میشود، و از بدتر شدن همبود تراز (سطح) خردگرایی نیز کاسته.