مورد اوّل.


۱- خدای اسرائیل یا یهوه از کجا آماده است؟


یک نکته جالب که خیلی‌‌ها نمی‌دانند این هست که تا قبل از معبد اول یهود چند خدایی در بین قوم اسرائیل یک norm بوده است ، برای همین هست که بار‌ها خدا می‌گوید خدایی دیگر در کنار من نگیرید که در ۱۰ فرمان نیز این هست، تک خدایی یا monotheism از بعد از معبد اول norm شده است. حالا این یهوه از کجا می‌‌آید؟ جالب است بدانید که که یهوه همیشه نام خدای اسرائیل نبوده است ، در ابتدا خدا ( אל ) El خطاب می‌شده است. El یک نام کلی‌ برای خدا در عهد عتیق هست ، ولی‌ به عنوان اسم خاص نیز به کار میرود مثلا در تورات و جریان خروج از مصر این El هست که یهودیان را از آنجا نجات میدهد و ابراهیم نیز با El دیدار می‌کند ، حالا این El کیست؟ El نام خدای بزرگ و رئیس خدایان در میان کنعانی‌ها بوده است که قبل از قوم اسرائیل در سرزمین کنعان زندگی‌ میکردند ، یهودی‌ها نیز این خدا را پرستش میکردند ، ولی‌ در جایی در تورات این خدا خود را از El به یهوه تغییر نام میدهد ، در کتاب خروج اینگونه فصل ۶ آیه‌های ۲ و ۳ اینگونه آماده است: " من خودم را به ابراهیم ، اسحاق و یقوبب به عنوان خدای قادر معرفی‌ (El Shadai) کردم ، ولی‌ آنها من را با نام یهوه نمی‌‌شناختند!".


در اینجا خدا نام خود را از El به یهوه تغییر میدهد. لازم به ذکر است که مدارک باستان شناسی‌ کاملی در مورد این El خدای کنعانی‌ها و بت او موجود است!