[Mehrbod]

آری پرسش بسیار خوبی است, این دوگانگی و دگرسانی ژرف میان نوشتار و گفتار کمی شگفت‌‌انگیز است, ولی من نمونه‌وار میبینم که در دیگر زبانها نیز تا اندازه‌ای این دوگانگی را داریم.
برای نمونه در آلمانی هم رسما یک زبان گفتاریک و یک زبان نوشتاریک دارند, که دومی بسیار کوتاه‌تر و کمی پیچیده‌تر است.

دوگانگی در نوشتار و گفتار به خودی خود هیچ دشواری‌ای ندارد, ولی اگر بجای نگارش درست نوشتاریک از گفتاریک بهره بگیریم, چندین آسیب به زبان امان رسانیده ام:

١.
باری به دوش مغزمان افزوده‌ایم: بایستی اکنون شیوه‌هایِ بسیار بسیار بیشتری که از آمایش این نگارش‌هایِ گوناگون پدید میایند را پشتیبانی کند.


٢.
راه جستجو و استاندارد کردن را بسته‌ایم, در اینباره اینجا نوشته بودم.

***

شیوه ی نوشتار در تالارهای گفتمان

برای نمونه بگوییم در اینترنت دنبال گزاره‌یِ «اینها به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است» هستیم, اکنون باید چه جستجو کنیم؟

اینها به نظر ات خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است
اینها به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است.
اینا به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است.
اینا به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
اینا بنظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
اینا بنظرت خیلی تو یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.

زمانیکه شیوه‌یِ استانداردی برای نگارش در کار نباشد, همه‌یِ اینها درست هستند و پس در فرهود, هیچکدام درست نیستند!


در زبان پارسی چند قانون کوتاه‌سازی داریم که میتوانیم در نوشتار هم از آنها بهره بگیریم, برای نمونه:

این کوتاه است -> این کوتاهه = درست
گزاره‌ها بسیار هستند -> گزاره‌ها بسیار اند(درست) -> گزاره‌ها بسیارند (نادرست، ولی پذیرفتنی)
اینها -> اینا = نادرست
به نگر ات -> به نگرت (نادرست، ولی پذیرفتنی) -> بنگرت (نادرست)

یکمی درسته، چرا که در پارسی 'است' به 'e' میتواند ساییده شود.
دومی درسته، چرا که 'هستند' را میشود 'اند' کرد.
سومی نادرسته، چرا که «ها» پسوند چندینه بستن است و باید همانگونه نوشته شود.
واپسین هم نادرسته، چرا که بنگرت میشود بَرواژه (adverb) و نباید آنرا چسبانید: به (پیش‌نهش) + «نگر» (نامواژه) + «ات» (زاب دارندگی)


آن نمونه‌هایی هم که زده‌ام «پذیرفتنی» نیز روی این دبیره پذیرفتنی هستند، زمانیکه رفتیم روی لاتین یا چیز دیگر باید آنها را هم بشیوه‌یِ درست اش نوشت.


پارسیگر