دفترچه
گفتار-نوشتار - نسخه قابل چاپ

+- دفترچه (https://daftarche.com)
+-- انجمن: تالارهای ویژه (https://daftarche.com/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87)
+--- انجمن: ادبسار (https://daftarche.com/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D8%B3%D8%A7%D8%B1)
+--- موضوع: گفتار-نوشتار (/%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%DA%AF%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1)

صفحات 1 2


گفتار-نوشتار - iranbanoo - 10-07-2013

چرا در پارسی بین گفتار و نوشتارمان تا به این حد تفاوت است؟
آیا اگر من در نوشتارم از شیوه ی گفتارم استفاده کنم به زبان لطمه وارد شده؟

_____
چرا تو پارسی بین گفتار و نوشتار انقد تفاوت هست؟
اگه من تو نوشتارم از شیوه ی گفتارم استفاده کنم به زبان طمه وارد میشه؟


گفتار-نوشتار - Mehrbod - 10-07-2013

آری پرسش بسیار خوبی است, این دوگانگی و دگرسانی ژرف میان نوشتار و گفتار کمی شگفت‌‌انگیز است, ولی من نمونه‌وار میبینم که در دیگر زبانها نیز تا اندازه‌ای این دوگانگی را داریم.
برای نمونه در آلمانی هم رسما یک زبان گفتاریک و یک زبان نوشتاریک دارند, که دومی بسیار کوتاه‌تر و کمی پیچیده‌تر است.

دوگانگی در نوشتار و گفتار به خودی خود هیچ دشواری‌ای ندارد, ولی اگر بجای نگارش درست نوشتاریک از گفتاریک بهره بگیریم, چندین آسیب به زبان امان رسانیده ام:

١.
باری به دوش مغزمان افزوده‌ایم: بایستی اکنون شیوه‌هایِ بسیار بسیار بیشتری که از آمایش این نگارش‌هایِ گوناگون پدید میایند را پشتیبانی کند.


٢.
راه جستجو و استاندارد کردن را بسته‌ایم, در اینباره اینجا نوشته بودم.

***

شیوه ی نوشتار در تالارهای گفتمان

برای نمونه بگوییم در اینترنت دنبال گزاره‌یِ «اینها به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است» هستیم, اکنون باید چه جستجو کنیم؟

اینها به نظر ات خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است
اینها به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است.
اینا به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است.
اینا به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
اینا بنظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
اینا بنظرت خیلی تو یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.

زمانیکه شیوه‌یِ استانداردی برای نگارش در کار نباشد, همه‌یِ اینها درست هستند و پس در فرهود, هیچکدام درست نیستند!


در زبان پارسی چند قانون کوتاه‌سازی داریم که میتوانیم در نوشتار هم از آنها بهره بگیریم, برای نمونه:
این کوتاه است -> این کوتاهه = درست
گزاره‌ها بسیار هستند -> گزاره‌ها بسیار اند(درست) -> گزاره‌ها بسیارند (نادرست، ولی پذیرفتنی)
اینها -> اینا = نادرست
به نگر ات -> به نگرت (نادرست، ولی پذیرفتنی) -> بنگرت (نادرست)

یکمی درسته، چرا که در پارسی 'است' به 'e' میتواند ساییده شود.
دومی درسته، چرا که 'هستند' را میشود 'اند' کرد.
سومی نادرسته، چرا که «ها» پسوند چندینه بستن است و باید همانگونه نوشته شود.
واپسین هم نادرسته، چرا که بنگرت میشود بَرواژه (adverb) و نباید آنرا چسبانید: به (پیش‌نهش) + «نگر» (نامواژه) + «ات» (زاب دارندگی)


آن نمونه‌هایی هم که زده‌ام «پذیرفتنی» نیز روی این دبیره پذیرفتنی هستند، زمانیکه رفتیم روی لاتین یا چیز دیگر باید آنها را هم بشیوه‌یِ درست اش نوشت.


پارسیگر


گفتار-نوشتار - sonixax - 10-07-2013

iranbanoo نوشته: چرا در پارسی بین گفتار و نوشتارمان تا به این حد تفاوت است؟
آیا اگر من در نوشتارم از شیوه ی گفتارم استفاده کنم به زبان لطمه وارد شده؟

من فکر کنم توی تمام زبانهای تقریبن این مساله وجود داشته باشد !


گفتار-نوشتار - Mehrbod - 10-07-2013

sonixax نوشته: من فکر کنم توی تمام زبانهای تقریبن این مساله وجود داشته باشد !

پارسیک دست همه را از پشت بسته!

ما هتا یک دستور زبان جداگانه برای گفتاریک داریم:

میگویم = میگم
میگویی = میگی
میگوید = میگه
میگوییم = میگیم
میگویید = میگید
میگویند = میگن



گفتار-نوشتار - iranbanoo - 10-07-2013

خوب اگر زبان گفتاری واحدی داشته باشیم چی؟
مثلا:


Mehrbod نوشته: اینها به نظر ات خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است
اینها به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است.
اینا به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذار است.
اینا به نظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
اینا بنظرت خیلی در یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
اینا بنظرت خیلی تو یافتن مطالب جدی تاثیر گذاره.
چهارمی:))


گفتار-نوشتار - Mehrbod - 10-07-2013

iranbanoo نوشته: خوب اگر زبان گفتاری واحدی داشته باشیم چی؟
مثلا:



چهارمی:))


نوشتاری یکسانی که هماکنون داریم, همینی که من دارم روی آن مینویسیم.

گفتاری ولی نباید یکسان باشد, زیرا نوشتار چیزی است از بیخ و بن برای همسخنی و هماندیشی با دیگران, هنگامیکه زبان گفتاریک برای اندیشیدن هم به کار میرود.

پس بگونه‌ای ما سه زبان داریم, زبان اندیشه, زبان گفتار و سرانجام زبان نوشتار.

زینه‌یِ استانداردی اینها نیز روندی رژگین دارد, زبان اندیشه سراپا اَریخت (amorphous) است و نمیخواهد در هیچ بندی فرورود, زبان گفتار ساختارمند
است, ولی تنها و تنها تا اندازه‌ای که کار اتان را راه بیاندازد و نه بیشتر (در گذشته بسیار بیشتر ساختارمند بوده) زبان نوشتار هر آینه از همه
ساختارمند و دستورمند تر است, زیرا کارکرد آن رسانیدن یک پیام به مغز دیگران و گرفتن پاسخ درخور در بستری هنباز و از پیش پذیرفته است.

روشنه در sms یا fb نیازی به کاربرد این شیوه‌یِ نگارش نیست, ولی در سخنگاهی مانند اینجا بایستی از آن پیروی کرد تا راه هماندیشی و گفتگو هموار باشد.


پارسیگر


گفتار-نوشتار - iranbanoo - 10-07-2013

Mehrbod نوشته: زبان گفتار ساختارمند
است, ولی تنها و تنها تا اندازه‌ای که کار اتان را راه بیاندازد و نه بیشتر (در گذشته بسیار بیشتر ساختارمند بوده) زبان نوشتار هر آینه از همه
ساختارمند و دستورمند تر است
زبان گفتار با زبان نوشتار فرق چندانی نداره.جزاصول و قواعدی که بین همه مشترک نشده تا به قلم برسه.
از قضا من فکر میکنم زبان گفتار اگر به قلم برسه توانایی بالاتری تو بیان اندیشه داره.
اگر قرار دادی بشه....
زبان نوشتار خصوصا تو پارسی خیلی خشک و قدیمیه و کوچیکترین شباهتی به زبان اندیشه نداره.تنها حسنش اینه که تثبیت شده


گفتار-نوشتار - Mehrbod - 10-07-2013

iranbanoo نوشته: زبان گفتار با زبان نوشتار فرق چندانی نداره.جزاصول و قواعدی که بین همه مشترک نشده تا به قلم برسه.
از قضا من فکر میکنم زبان گفتار اگر به قلم برسه توانایی بالاتری تو بیان اندیشه داره.
اگر قرار دادی بشه....
زبان نوشتار خصوصا تو پارسی خیلی خشک و قدیمیه و کوچیکترین شباهتی به زبان اندیشه نداره.تنها حسنش اینه که تثبیت شده

اینها را دیگر خرد همگانی در درازنای زمان روشن میکند.

من هم در کار خودم چند جور برنامه‌ریزی (programming) میکنم, گاهی کُدی مینویسم که برای سالها میخواهم از
آن کار بکشم (standand & re-usable), گاهی جوری کُد مینویسم که تنها دشواری را پیچانده و کمترین زمان را گرفته باشد (hacking away).

در پارسیک هم زبان نوشتار در راستای یکمی پیش میرود, گفتار دومی.


گفتار-نوشتار - undead_knight - 10-08-2013

sonixax نوشته: من فکر کنم توی تمام زبانهای تقریبن این مساله وجود داشته باشد !
نه لزوما.
بهترین نمونش انگلیسی هست که اختلاف فاحشی در این زمینه وجود نداره.


گفتار-نوشتار - sonixax - 10-08-2013

undead_knight نوشته: بهترین نمونش انگلیسی هست که اختلاف فاحشی در این زمینه وجود نداره.

توی انگلیسی هم هست ولی به قول مهربد فارسی دست همه را از پشت بسته !