[Mehrbod]

فرآیند شکل گیری سنت ها یک فرآیند طولانی و حاصل برهم کنش اجتماعی است. تبعیت از هیچ سنتی اجباری نیست. نهایت امر این است که فردی را که سنت ها را زیر پا گذاشته به عنوان هنجار شکن می نامند. ولی اگر سنتی نامطلوب است فرآیند تغییر آن نیز مانند فرآیند شکل گیری اش یک روند طولانی و حاصل برهم کنش اجتاعی خواهد بود.

اتفاقا اجباری هست:)
بعضی سنت ها مثل قربانی کردن کاملا اجباری هستند بعضی دیگه با استفاده از اهرم فشار اجتماعی تا حدی اجباری هستند(مثلا دید و بازدید) و بعضی دیگه به هیچ وجه اجباری نیستند مثل جشن های خیابانی:)

نوروز را برای ایرانِ فردا باید به خیابان‌ها بیاوریم و این رسم بیخود «عید دیدنی» را برچینیم.

هنبازِش (شرکت جُستن) در آیین‌ها باید دلبخواه باشند تا هر کس با انجامشان به احساسِ دلبستگی خود با هم‌میهنان و نزدیکشان بیافزاید, اگرنه که بدرد نمیخورند.