دانشنامه قرآن و حدیث - محمد محمدی ری شهری - کتابخانه مدرسه فقاهت
نقل قول:حكم بهتان زدن به اهل بدعت
برخى از احادیث به حسب ظاهر دلالت دارند كه به منظور مبارزه با اهل بدعت ، بهتان زدن به آنها ، جایز ، بلكه لازم است . حدیثى كه از پیامبر صلى الله علیه و آله در این باره نقل شده، این است : إذا رَأَیتُم أهلَ الرَّیبِ وَ البِدَعِ مِن بَعدى ، فَأَظهِرُوا البَراءَةَ مِنهُم ، وَ أَكثِروا مِن سَبِّهِم وَ القَولِ فیهِم وَ الوَقیعَةِ ، وَ باهِتوهُم كَى لا یَطمَعوا فِى الفَسادِ فِى الإِسلامِ وَ یَحذَرَهُمُ النّاسُ وَ لا یَتَعَلَّمونَ مِن بِدَعِهِم ، یَكتُبِ اللّهُ لَكُم بِذلِكَ الحَسَناتِ ، وَ یَرفَع لَكُم بِهِ الدَّرَجاتِ فِى الآخِرَةِ . [4] پس از من، هر گاه شكّاكان و بدعت گذاران را دیدید ، از آنان بیزارى نشان دهید و بسیار به آنان ناسزا گویید و در باره شان بدگویى و افشاگرى كنید و آنان را مبهوت [و محكوم ]سازید تا به تباه كردن اسلام، طمع نكنند و مردم از آنها بر حذر باشند و از بدعت هایشان چیزى نیاموزند . براى این كار ، خداوند برایتان ثواب ها مى نویسد و در آخرت بر درجات شما مى افزاید .
برخى از فقها دلالت این حدیث را بر جواز بهتان زدن به اهل بدعت ، پذیرفته اند. [1] شیخ انصارى رحمه اللهدر توضیح این حدیث مى فرماید : جقوله باهتوهمج محمول على اتّهامهم وسوء الظنّ بهم بما یحرم اتّهام المؤمن به ، بأن یقال : لعلّه زان ، أو سارق ، وكذا إذا زاد ذكر ما لیس فیه من باب المبالغة . ویحتمل إبقاؤه على ظاهره بتجویز الكذب علیهم لأجل المصلحة ، فإنّ مصلحة تنفیر الخلق عنهم أقوى من مفسدة الكذب . [2] [جمله «باهِتُوهُم» كه در حدیث فوق آمده،] به این معناست كه : آنان را متّهم كنید و به ایشان گمان بد برید، به چیزى كه متّهم كردن مؤمن به آن، حرام است. مثلاً گفته شود كه : شاید زناكار باشد یا دزد باشد و امثال اینها و بالاتر از اینها كه در آن مبالغه نباشد. و احتمال دارد كه آن [جمله] را بر ظاهرش ابقا كرد، یعنى این كه به خاطر مصلحت ، دروغ بستن بر آنها جایز باشد ؛ زیرا مصلحت دور كردن و رماندن مردم از این گونه افراد، قوى تر از مفسده دروغ است . [URL="http://lib.eshia.ir/27255/16/100#_ftnref3"][3]
[/URL]لیكن علّامه مجلسى رحمه الله در توضیح حدیثِ یاد شده، مى گوید : وَ الظاهر أنّ المراد بالمباهتة إلزامهم بالحجج القاطعة و جعلهم متحیّرین لا یحیرون جوابا كما قال تعالى :«فَبُهِتَ الَّذِى كَفَرَ» [4] ، ویحتمل أن یكون من البهتان للمصلحة فإنّ كثیرا من المساوى یعدّها أكثر الناس محاسن خصوصا العقائد الباطلة ، وَ الأوّل أظهر ، قال الجوهرى : بهته بهتا أخذه بغتةً . [1] ظاهرا مراد از «مباهته» ، محكوم كردن آنها با دلایل قاطع است، به طورى كه حیران بمانند و از عهده پاسخ بر نیایند ، چنان كه خداى متعال مى فرماید : «پس آن كس كه كفر ورزیده بود، مبهوت ماند» . احتمال هم دارد كه به معناى بهتان زدن مصلحتى باشد ؛ زیرا بیشتر مردم، بسیارى از بدى ها و معایب را حسن و خوبى مى شمارند ، بویژه عقاید باطل را . وجه اوّل ، ظهور بیشترى دارد . جوهرى مى گوید : «بَهَتَهُ بَهْتا» یعنى: او را غافلگیر كرد . به نظر مى رسد كه مقصود از «باهتوهم» در حدیث یاد شده ، تجویز نسبت دادن كار خلافى كه اهل بدعت انجام نداده اند ، به آنها نیست ؛ زیرا این گونه رفتار ، نه تنها به زیان آنها نباشد ، بلكه با تلاش آنها براى اثبات بى گناهى خود و روشن شدن واقع براى مردم ، وسیله اى است براى مظلوم نمایى بدعت گزاران و بى اعتبار جلوه دادن سخن منتقدان ، كه در نهایت به سود آنان تمام خواهد شد .
بنا بر این ، در باره جمله یاد شده، یا باید معناى نخست علّامه مجلسى رحمه الله را پذیرفت و یا مى توان گفت كه مقصود از این بهتان ، بهتان اصطلاحى است، نه بهتان لغوى؛ یعنى در مواردى كه غیبت اهل ایمان ، بهتان محسوب مى شود ، در باره بدعت گذاران ، حكم بهتان را ندارد؛ بلكه به منظور مبارزه با بدعت ، اظهار خلافكارى هاى آنان ، لازم است .
موضوع جالبو تازه ای بود برام !! مبحث اخلاق اسلامی بسیار شیرینه :e405: ، و بیشتر از اون ماله کشی علامه مجلسی ... متن حدیث داره واضحا میگه "بدگویی" کنید و "ناسزا" بگید ، بعد جناب علامه میگه منظور از
«باهِتُوهُم» ،[SIZE=3] یعنی با دلایل قاطع اونها رو محکوم و مبهوت کنید [/SIZE]
!!
آره هر روز داریم با ابعاد جدیدی از اسلام عزیز آشنا میشویم.
مباهته خلاف شرع است | محسن کدیور
پاسخ محسن کدیور که شامل نظر فقهای مختلفی است:
نقل قول:می خواستم در خصوص این «باب مباهته» توضیحاتی را ارائه بفرمایید و بفرمایید که چه مستنداتی در مورد مشروعیت آن وجود دارد؟ و این که چه فقهایی به آن قائل هستند؟ لطفا نظر خودتان را نیز در این باره بفرمایید.
پاسخ:اگر چه در فقه بابی به نام «مباهته» وجود ندارد، اما در بحث مکاسب محرمه در ابواب حرمة سبّ/ هجو/ غیبة المؤمن فرعی از حرمت سبّ/ هجو/ غیبت مطرح شده به نام «استثنای مبتدع» یعنی سبّ کردن/ هجو کردن/ غیبت بدعت گذار حرام نیست. مستند این فرع فقهی صحیحه‌ی داود سرحان از امام صادق (ع) به نقل از پیامبر (ص) در اصول کافی است (کتاب الایمان و الکفر، باب مجالسة اهل المعاصی، حدیث ۴، ج ۲ ص ۳۷۵). روایات این باب درباره‌ی عدم جواز همنشینی با گناهکاران است. در این روایت واژه‌ی «باهتوهم» آمده که به معنای مبهوت کردن با اقامه برهان است، آنچنانکه جوهری در صحاح و فیومی در المصباح المنیر و شارحین کافی از قبیل ملا صالح مازندرانی و ملا محسن فیض کاشانی در وافی همینگونه معنی کرده اند. البته محمد باقر مجلسی در مرأة العقول آنرا (باهتوهم به معنی مبهوت کردن) اظهر دانسته است، معنای غیر اظهر بهتان است.اکثریت فقها هرگونه نسبت دروغ و بهتان و افترا را در ابواب یادشده حرام دانسته اند، از قبیل شهید ثانی در مسالک، محقق اردبیلی در مجمع الفائدة و البرهان، صاحب ریاض و صاحب جواهر. اما در مقابل در دو قرن اخیر متأسفانه شاهد یک حرکت ارتجاعی در فقه هستیم، به این معنی که بهتان و افترا و دروغ و نسبت خلاف واقع دادن به مبتدع را مجاز دانسته اند. از این گروه می توان به شیخ انصاری در مکاسب، آیت الله خویی در مصباح الفقاهة، آیت الله گلپایگانی در الدر المنضود و آیت الله میرزا جواد تبریزی در ارشاد الطالب و أسس الحدود و التعزیرات اشاره کرد.
آیت الله مومن از اعضای کنونی شورای نگهبان است:
نقل قول:تا آنجا که برای آیت اله مؤمن قابل قبول است که : قذف و نسبت زنا دادن به آنان نه تنها جایز است، بلکه رجحان دارد. وبا این روایت، روایاتی که قذف را حرام می داند تخصیص می خورد.(البته قذف در موارد مشکوک جایز است، نه با علم به کذب)[15]
محمد سروش محلاتی - تهمت در خدمت دیانت!
یاد اون قسمت دایی جان ناپلئون افتادم که می‌گفتند آقا جان دارو هاش رو و عرق و شراب می‌سازه!
razi نوشته: مباهته خلاف شرع است | محسن کدیور
پاسخ محسن کدیور که شامل نظر فقهای مختلفی است:
جمیعا شکر تناول کردن با این تفسیرشون ... متن روایت کاملا مشخصه که منظور خراب کردن فرد مخالف در ذهن مردم هست با هر ابراز ممکن !!