[Mehrbod]

2- معجزه از یک سو و به طور پنهانی با رویه خدا مخالف است. ببینید گمان کنید که یک مسلمان از یک تصادف کشنده جان بدر برد. آن را معجزه ای می بیند که حسین یا عباس کمک کرده تا نمیرد. خوب از یک سو یعنی خدا می خواسته وی بمیرد و امامی جلوی آن را گرفته است.

اینها همه در پِی‌دانش[sup][aname="rpafa55e313420547a7a83e764c6723113c"][[/aname][anchor="pafa55e313420547a7a83e764c6723113c"]1][/anchor][/sup] پِیواژیده‌اند, اینکه یک باورمند نمیتواند لغزش‌هایِ فرنودینش[sup][aname="rpafa4c134ec9674a49964b95cd2e0d297a"][[/aname][anchor="pafa4c134ec9674a49964b95cd2e0d297a"]2][/anchor][/sup] اندیشه اش را ببیند
بنمونه از دشواری مغز در همگِنیدن داده‌ها میاید و مایه‌یِ این میشود که یک آدم بتواند همزمان چندین باور دگرستیز را
داشته[sup][aname="rpa6458707c943c4df1956fa62e01b9a77d"][[/aname][anchor="pa6458707c943c4df1956fa62e01b9a77d"]3][/anchor][/sup] باشد, و هتا میتوان گفت که از دید فرگشت[sup][aname="rpa851ba193580545fe81219d4847eb271d"][[/aname][anchor="pa851ba193580545fe81219d4847eb271d"]4][/anchor][/sup] این میتواند سودمند نیز بوده و همچنان باشد, چراییِ آن ولی فراتر از فرهشت[sup][aname="rpa45c73c85fb074ca99ef9edbeaef965bc"][[/aname][anchor="pa45c73c85fb074ca99ef9edbeaef965bc"]5][/anchor][/sup] این جستار میرود.

ولی این همگنیدن داده‌ها یعنی یک مسلمان از یکسو میداند که «همه چیز خواستِ خدا است» و از سوی دیگر میداند
که «آدمی خواست آزاد (free will) دارد» ولی نمیتواند ببیند اگر همه چیز خواستِ خدا بود پس دیگر خواست آزاد (و دستآویز به فرجود[sup][aname="rpab317021e5c9a4b3aa0a2682e5add24d0"][[/aname][anchor="pab317021e5c9a4b3aa0a2682e5add24d0"]6][/anchor][/sup] و ...) بیمعنی میشود و وارونه.

اینکه ما میبینیم این همه آدم میتوانند همزمان چند باور دگرستیز را داشته باشند بی اینکه به کوچکترین دشواری‌ای برخورند یکی از ویژگی‌هایِ بامزه‌یِ مغز امان
میباشد که در آن ویر[sup][aname="rpaf07c21b97a96483bb50a664763ad79de"][[/aname][anchor="paf07c21b97a96483bb50a664763ad79de"]7][/anchor][/sup] چون یک ماتیکان[sup][aname="rpa45d9737d06f04658a83fa567bda364b8"][[/aname][anchor="pa45d9737d06f04658a83fa567bda364b8"]8][/anchor][/sup] ستپر[sup][aname="rpa686d25a865c3410f8d659e69d29cf179"][[/aname][anchor="pa686d25a865c3410f8d659e69d29cf179"]9][/anchor][/sup] میماند که مغز هنگام رویارویی با داده‌هایِ نو نمیتواند یکبار از ازسر همه‌یِ داده‌هایِ پیشین را از ویر کاویده و دریابد
که این داده‌یِ نو ناسازگاری‌ای هم آیا دارد یا نه, پس در فرجام[sup][aname="rpa1d6e6c3b2e1048fea7eb9e1099beee50"][[/aname][anchor="pa1d6e6c3b2e1048fea7eb9e1099beee50"]10][/anchor][/sup] در ویر داده‌هایِ بیشمارِ ناسازگاری انبار میشوند که تنها در بافتار[sup][aname="rpa6d8cd7a92223463dbcfa1e3a7dda2ffa"][[/aname][anchor="pa6d8cd7a92223463dbcfa1e3a7dda2ffa"]11][/anchor][/sup] خودشان به کار میایند.

پس در نمونه‌یِ باورمندی, یک مسلمان هنگام نیایش و نماز خواندن به اینکه «همه چیز خواست خداست» میاندیشد, هنگامیکه در دشواری و بدبختی بود
نیز با آویزان شدن به ضریح آغا از دیدگاه «امام بیژن دست مرا میگیرد» میاندیشد, که میتواند با «خواست آزادِ» خود اش و با یاریِ امام بیژن از پس دشواری اش برآید[sup][aname="rpae17cb6c7f025471ea9571a818a24fa4e"][[/aname][anchor="pae17cb6c7f025471ea9571a818a24fa4e"]12][/anchor][/sup].


همه‌یِ ما چه باورمند و چه نه بی هیچ گمانی چنین اندیشه‌هایِ ناسازگاری داریم و از دیدگاه رایانشیک پذیرفتنی است, هر آینه زمانیکه
بگوییم یک ناخداباور به یک خداباور این لغزش اندیشیک را می‌نِمارد است که داستان براستی گیرا میشود, زیرا ما میتوانیم بخوبی ببینیم که چگونه دو دیدگاه دگرستیز
هریک در جای خود به کار میایند و چرا همزمان نیز به ایندو اندیشیده نمیشود, ولی پس چرا هنگامیکه این دو ناسازگاری ساده شده در کنار هم بازنمایانده میشوند نیز همچنان باورمند ناسازگاری اشان را نمیپذیرد؟


----
[aname="pafa55e313420547a7a83e764c6723113c"]1[/aname]. [anchor=rpafa55e313420547a7a83e764c6723113c]^[/anchor] Peydâneš|| پیدانش: دانش اعصاب ϢEn Neuroscience
[aname="pafa4c134ec9674a49964b95cd2e0d297a"]2[/aname]. [anchor=rpafa4c134ec9674a49964b95cd2e0d297a]^[/anchor] Farnudin (far+nudin)|| فرنودین: منطقی Logical
[aname="pa6458707c943c4df1956fa62e01b9a77d"]3[/aname]. [anchor=rpa6458707c943c4df1956fa62e01b9a77d]^[/anchor] Dâte (dât+e)|| داته: قانون Law; rule
[aname="pa851ba193580545fe81219d4847eb271d"]4[/aname]. [anchor=rpa851ba193580545fe81219d4847eb271d]^[/anchor] Fargašt (far+gašt)|| فرگشت: تکامل; فرگشتن ϢEn Evolution
[aname="pa45c73c85fb074ca99ef9edbeaef965bc"]5[/aname]. [anchor=rpa45c73c85fb074ca99ef9edbeaef965bc]^[/anchor] Farhašt|| فرهشت: تم; زمینه; موضوع; مضمون Dehxodâ Theme
[aname="pab317021e5c9a4b3aa0a2682e5add24d0"]6[/aname]. [anchor=rpab317021e5c9a4b3aa0a2682e5add24d0]^[/anchor] Farjud|| فرجود: معجزه Dehxodâ Miracle
[aname="paf07c21b97a96483bb50a664763ad79de"]7[/aname]. [anchor=rpaf07c21b97a96483bb50a664763ad79de]^[/anchor] Vir|| ویر: حافظه; یاد; Memory
[aname="pa45d9737d06f04658a83fa567bda364b8"]8[/aname]. [anchor=rpa45d9737d06f04658a83fa567bda364b8]^[/anchor] Mâtikân|| ماتیکان: کتاب OPâ Book
[aname="pa686d25a865c3410f8d659e69d29cf179"]9[/aname]. [anchor=rpa686d25a865c3410f8d659e69d29cf179]^[/anchor] Setapr|| ستپر: محکم; ستبر; قطور www.loghatnaameh.org Robust
[aname="pa1d6e6c3b2e1048fea7eb9e1099beee50"]10[/aname]. [anchor=rpa1d6e6c3b2e1048fea7eb9e1099beee50]^[/anchor] Farjâm|| فرجام: پایان; خاتمه ϢEn, www.loghatnaameh.org Conclusion; ending
[aname="pa6d8cd7a92223463dbcfa1e3a7dda2ffa"]11[/aname]. [anchor=rpa6d8cd7a92223463dbcfa1e3a7dda2ffa]^[/anchor] Bâftâr|| بافتار: زمینه; محتوا ϢEn, Dehxodâ Contex
[aname="pae17cb6c7f025471ea9571a818a24fa4e"]12[/aname]. [anchor=rpae17cb6c7f025471ea9571a818a24fa4e]^[/anchor] Barâyand|| برایند: نبیجه Result