[Russell]

در مورد اسلام این مورد بیشتر مانع است. چرا که برخلاف ادیان دیگر در اسلام قرآن سخن مستقیم خود خدا دانسته شده. در این باب به نظر من توجه کردن به نظرات امثال دکتر سروش می تواند مفید باشد. سروش وحی را به معنی جاری شدن کلمه به کلمه قرآن از سوی خدا را زیر سئوال برده و آن را وابسته به خرد و علمی که خالق در وجود پیامبر اسلام قرار داده می داند. لذا قرآن را سخن محمد دانسته و بنابراین آن را وابسته به تغیرات زمانه می کند. به این معنی که آنچه آنروز قانون شرع بوده مربوط به آن زمان بوده و ما امروزه باید قوانین را بر اساس عقل و خرد خودمان (که از دیدگاه الهی مخلوق خداست) تعیین کنیم. بسیار شبیه حرفهای کسوری در باب بهدینی. به نظر من مسلمین اگر کمی درجه تولرانس خود را پایین آورده و مسایل را از این دیدگاه ببینند متوجه می شوند که تنها راه بقا برای قرن نو این دیدگاههاست. به خصوص در نزد شیعه چنین راه برون رفتی وجود دارد.

کاوه جان من به این نتیجه رسیده ام که خیلی فرقی ندارد،این سخنان جناب سروش هم حقیقتش این است با اینکه حالا ممکن است فیلسوف خوب و مسلطی باشد یا تلاش کرده باشد در مبارزه با رژیم بر فرض و... مهمل خالص است.اساسا کتاب عهد عتیق را هم نگاه کنیم پر است از تجاوز و نسلکشی و مزخرفات و... .
این بقول خودمان ماستمالی و بهخوانی است،رسما یعنی خود انسانها خودشان را گول میزنند،پدیده ای کاملا گسترده است این خودفریبی.اگر کشش مناسب باشد و مرجعیت دین هم کاهش یابد و مردم مزایای همزیستی را در عمل ببینند عوض شدن اینها کاری ندارد،مهم نیست اصلا در قرآن چه نوشته،وقتی میشود گفت کتک زدن یعنی نوازش کردن باقی مطالب را هم میشود طور دیگری خواند اینها دیگر کارهای ارزشمند و مفید عزیزان الهیدان است در زمان فراغت از شمردن تعداد فرشتگان.مهم اینست که آن بساط رگ گردن و تقدس خارج شود یا محدود شود و همزیستی و حقوق بشر و ارتباط و تجارت با دنیا جایگزین شود.نیازی به نگرانی ما درباره گفته های پیشین اصلا نیست چراکه در بند منطق و حقیقت نبوده اند هیچگاه.
ما هم میتوانیم تنها تلنگری بزنیم به دوستان و حقایق امور را جلوی چشمشان بیاوریم،حالا فرد با فرد ممکن است فرق کند و جایی سخن صریح بهتر باشد گاهی اندکی ملایمتر ولی برخورد با تقدس و توهین آمیز دیدن سخن شما و خود فریبی طرف اجتناب نپذیر است حتی اگر بروی ما هم نیاورند و انسانهای ملایم و خنده رویی هم باشند.