سارا نوشته: کلاً در طول تاریخ زن ها همیشه زیر سایه مردها بودند و از این امر هم راضی بودند !ولی هرچه سطح آگاهی ها بیشتر شد زن ها باسوادتر آگاه تر شدند . مطمئن باشید اگر عصر پهلوی هم در ایران نبود زن ها بطور خودجوش باز هم برای آزادی و حضور در جامعه تلاش می کردند. الان در کشوری مثل افغانستان که وضعیت زنانش آدم را یاد قرون وسطا می اندازد . زن ها خیلی سعی بر با سواد شدن و حضور در اجتماع دارند و چه جنبش هایی هم در این زمینه شکل گرفته است. ولی در کشورهای عربی علیرغم رفاه بیشتر و سطح زندگی بالاتر (نسبت به افغانستان) زنان همچنان یک زن سنتی هستند. فرقی نمی کند شاهزاده باشند یا خدمتکار . هر چند مردانشان هم چندان مرد نیستند و تنها ازدواج کردن و بر شمار زنان خود افزودن را خوب یاد گرفته اند.
پس ببینید این اصلا ربطی به دین آدمها نداره ، فرهنگ خیلی مهم است. مثلا همین ایران از دیر باز تا حالا فرهنگ مردمانش همین بوده ، از انتقاد بیزارند و از شنیدن تعریف و مدح لذت می برند و دروغ و ریا! ارسطو گفته ایرانیان مردمانی لاف زن، دروغگو و ریا کارند در جلوی رویت مدحت رامی گویند و در پشت سر دشنامت می دهند. ما از زمان ارسطو تاکنون همینطوریم. در مدرسه در دانشگاه در محیط کار فقط باید مدح و مجیز بالادستی ها را بگوییم در حالیکه در درون مشغول فحش دادنیم. اگر کسی انتقاد کند کوچکترین انتقاد از یک کارمند ساده حتی زیر دست در بهترین حالت دچار غضب خفته فرد مقابل می شود. حالا شما تصور کنید که بالاترین فرد مملکت هم باشید و همه مدام مدحتان را بگویند، دیگر جز مدح و تمجید و کرنش چیز دیگری از مردم نمی خواهید و وای بحال کسی که بگوید بالای چشم شما ابرو است! در زمان هخامنشیان کامبیز چنین بود و هیچکس جرات انتقاد نداشت ، تا در عصر معاصر محمدرضا پهلوی که او هم دیکتاتور بود و از تعریف لذت می برد و حالا هم رهبری. می شود دین را براحتی تغییر داد می شود ظاهر را براحتی تغییر داد ولی فرهنگ را نه! اصلا فرض کنیم یک بی دین رهبر شود بازهم وضع همینطور خواهد بود. تا فرهنگمان را درست نکنیم هیچ چیز عوض نمی شود. فضای کشور ایران یا کلا خاورمیانه خیلی بسته است خیلی!

بله فرهنگ از دین مهمتره. محمد هم چندان برخی فرهنگ ها و قوانین اعراب را تغییر نداد ولی این را در نظر داشته باشید که وقتی دین یک چیزی را بگوید با توجه به اینکه قوانین دین غیر قابل تغییر هستند اگه یک حکم دینی تبعیض یا ظلم باشه این تبعیض یا ظلم در جامعه نهادینه میشه و تغییر دادنش خیلی سخته وقتی که روحانیون در هر شهر چند هزار مرکز تحمیق (مسجد) دارند و رسانه ها را یا در اختیار دارند یا کنترل میکنند و همچنین قدرت را هم در اختیار دارند. بسیاری از زنان در شهرهای بزرگ به حجاب اعتقادی ندارند ولی مجبورند تا حدی محجبه باشند چون حکومت حجاب اجباری رو تحت تاثیر دین داره تحمیل میکنه و قبلا کمیته ها و بعدا بسیجی ها و حالا گشت ارشاد تا حدی دارن حجاب زنان رو کنترل میکنند.

پس سعی نکنید با پیش کشیدن فرهنگ نقش دین را کم اهمیت جلوه بدهید. حتی زنان محمد هم حجاب نداشتند پس فرهنگ حجاب در حجاز نبوده ولی دین آمد و زنان محمد و زنان مسلمانان را لای گونی پیچید و طبق قوانین اسلام زن نباید نقش فعال اجتماعی داشته باشد و در قرآن محمد به زنان خود گفته مثل دوران جاهلیت در اجتماع ظاهر نشوند و برند در گوشه خانه شان در حالی که قبل از اسلام در حجاز زنی مثل خدیجه تاجر بوده. پس دین هم نقش فعالی داره و تفاوت اصلی دین و فرهنگ اینه که اگه دین غلط باشه قابل اصلاح نیست و باید برچیده بشه که بسیار زمان میبره ولی فرهنگ قابل اصلاح است و اصلاحش به اندازه برچیده شدن دین زمان بر نیست.

در خاورمیانه که شما گفتید فرهنگ تا حد زیادی با دین گره خورده و اگر شما بخواید فرهنگ را تغییر بدید در میانه راه خواهید دید که مجبورید دین را هم تغییر بدهید پس هر دو باید تغییر کنند که متاسفانه چنین چیزی زمان بر هست. البته بدانید همه چیز فرهنگ و دین نیست و ژن هم تاثیرگذار هست و تاثیر آن از نظر علمی اثبات شده هست تا حدی که جامعه شناسان در کنار محیط (که شامل فرهنگ و دین میشه) ژن را هم عاملی تاثیرگذار بر شخصیت افراد میدانند.