04-15-2014, 09:45 AM
آیا فیزیک کوانتوم ناقض علیت است؟ اگر بله به چه شکل؟
cool نوشته: عقیده عمومی دانشمندان در مورد اتفاقهایی که در مقیاس ماکروسکوپی (Macroscopic قابل دیدن) می افتد برای مدت زیادی این بوده است که تمام این اتفاقات کاملاً جبری هستند، یعنی با داشتن یک علت تامه میتوان در شرایطی معلول مشخصی را انتظار داشت. بعنوان مثال اگر به جسمی که ساکن است نیروی کافی وارد شود آن جسم محرک خواهد شد. و اگر به جسمی محرک نیروی کافی وارد گردد آن جسم ساکن خواهد شد.
اما پیشرفت در فیزیک مدرن این باور را تا حدود زیادی زیر سوال برده است، نظریه کوانتوم که شاید مهمترین محصول فیزیک مدرن باشد بر این عقیده مبتنی است که اتفاقات را در مقیاس مایکروسکوپی (Microscopy غیر قابل دیدن) نمیتوان با قوانین نیوتونی توضیح داد و پیشبینی کرد. در بیشتر تفسیرهایی که از مکانیک کوانتومی میشود (1) اصل عدم قطعیت (Uncertainty) وجود دارد و این به این مفهوم است که در برخی از اتفاقها قطعیت و جبر دیگر وجود ندارد و این اتفاقات کاملاً تصادفی هستند.
از جمله اینگونه اتفاقات که کاملاً بی علت و تصادفی هستند میتوان از واپاشی پرتوزای عناصر پرتو افشان (رادیو اکتیو) (2) نام برد. عناصر پرتو افشان دارای نیمه عمر میباشند، نیمه عمر طول زمانی است که اتم یک عنصر به احتمال 50% واپاشی پرتوزای خواهد کرد. بعنوان مثال نیمه عمر اورانیوم-238، چهار و نیم میلیون سال است و بعد از واپاشی به توریوم-234 تبدیل میشود که طول عمر 24.5 روز دارد. چندین عنصور پرتوزا وجود دارد و هرکدام طول عمر خودشان را دارند و واپاشی آنها کاملا بصورتی عینی و واقعی تصادفی است، یعنی بر اساس عدم قطعیت کوانتومی هیچ علتی برای آن نمیتوان جستجو کرد. اتفاقهای بسیار دیگری در فیزیک کوانتومی وجود که همانند این اتفاق بی علت و تصادفی هستند. تصادفی بودن این اتفاقها به این معنی است که تنها میتوان با تخمین و حدس با آنها روبرو شد و با آمار و احتمال حدس زد که این اتفاقها چگونه و کی پیش می آیند. باید روی این نکته تأکید کرد این عدم قطعیت از روی نادانی ما نسبت به علتهای این پدیده ها نیست نیست، بلکه به دلیل بی علتی و طبیعت تصادفی این اتفاقها است.
mhgh نوشته: ۱- اگر اعتقادی به آفریننده نداشته باشی هیچ دلیلی برای وجود هیچ قانونی نیست، از جمله علیت.1-اشتباه میکنید،"مشاهده" هست که میتونه ما رو به وجود یا عدم وجود قوانین برسونه،وقتی شما هیچ چیز رو مشاهده(نه فقط دیدن،همه 5 حس) نکنید،چطور در مرودش اصلا میتونید نظری داشته باشید!
۲- هیچ دلیلی وجود ندارد که یک قانونی فیزیکی در عمل برقرار باشد. چون همگی از ۱ سری اصول موضوعه و روشهای ریاضی به دست میآیند. مثالش هم همین مکانیک نیوتونی که بر اساس اصول خاصی طراحی شده بود با جهان بیرون سازگار باشد ولی بعد از شکست در پیشبینی رویدادهایی جای خود را به نظریات جدیدتر داد.
۳- بدون اصول، از عقل و منطق به هیچ چیز نمی رسیم. چون همیشه چیزی وجود دارد که نتوان آن را توضیح داد!
mhgh نوشته: ۱- شما با مشاهده چطور میتوانید قانونی را ثابت کنید؟! مگر اینکه همهی پدیدههای مشمول آن قانون را مشاهده کنید! مشاهده تنها با استقرای تجربی به کار میآید و استقرای تجربی تنها در مورد رویدادهای متناهی قطعیت دارد آن هم صرفنظر از امکان اشتباه در مشاهده که با در نظر گرفتن آن دقیقا هیچ قانونی با مشاهده ثابت نمیشود.1-مشاهده پیش از منطق هست،یعنی شما میتونید مشاهده داشته باشید ولی نتیجه گیری نکنید در عوض نتیجه گیری بدون مشاهده نمیتونه وجود خارجی داشته باشه.
۲- قوانین فیزیک در حقیقت پیشبینیهای نظریات فیزیکی هستند که از دو بخش اصول موضوعه و استنتاج های ریاضی تشکیل شدهاند. این نظریات هم با قید "تا اطلاع ثانوی" استفاده میشوند!
در مثال شما: ما (به اصطلاح) قوانین فیزیک را رد نمیکنیم ولی دلیلی نداریم که کار کند! این خروجی یک نظریه است که بر پایهی مشاهده(های ناقص ما) بنا شده. ما احتمال بیشتر می دهیم(به کمک استقرای تجربی) که در شرایط عادی این قانون کار میکند.
۳- بله! تا جایی که در استدلالمان نیاز داریم دقیقا تا همانجا نیاز داریم اصولی تعریف کنیم. به نظرم این امر بدیهی است!
undead_knight نوشته: 1-مشاهده پیش از منطق هست،یعنی شما میتونید مشاهده داشته باشید ولی نتیجه گیری نکنید در عوض نتیجه گیری بدون مشاهده نمیتونه وجود خارجی داشته باشه.
استقرای تجربی هیچ قطعیت کاملی نداره،صرفا میتونه در مورد میزان محتمل بودن یک رویداد نظر بده و اتفاقا بسیاری از قوانینی که ادعای غیر استقرایی بودن دارند صرفا نتیجه استقرای تجربی هستند.(مثلا علیت)
2-بله پیشبینی های علمی تا اصلاع ثانوی هستند و به همین خاطر برخلاف سایر پیشبینی های قطعی موقع اثبات نادرست بودنشون "شرمساری" وجود نداره چون کسی ادعای ابدی بودنشون رو نمیکنه.
شمایی که "دلیلی" برای کار کردن قوانینی فیزیکی ندارید،چطور از خوردن سم اجتناب میکنید،چطور از بلندی نمیپرید؟چطور به مغزتون شلیک نمیکنید؟! آیا اعتماد شما به قوانین فیزیکی بیش از ایمانتون نیست؟! چرا هیچ کس جلوی دوربین های سعی نمیکنه تا شرایط"غیر عادی" رو جلوی دوربین های تلویزیونی(نه در کتاب های قصه!) به ما نشون بده!؟تا همه مردم جهان بهش باور پیدا کنند؟!:))
شما احتمال "بیشتر" نمیدید، "تقریبا" مطمئن هستید که قوانین فیزیکی درست هستند،چو اکثریت قریب به مطلق مردم جهان با رفتارشون این اعتماد رو نشون میدند و اقلیت ناچیزی هم با مردن یا آسیب دیدنشون! این رو به دیگران اثبات میکنند.
3-خب نکته اینجاست که اصولا این چیزی نیست که در نهایت رخ میده،چیزهایی اصل و بدیهی انگاشته ممکنه بشند که در اون بحث نیازی به فرضشون نیست.
نکته: دلیل رو تعریف کنید!:))
undead_knight نوشته: ولی چون علیت صرفا ناشی از استقرای ناقص هست میشه گفت بعضی چیزها علت دارند و بعضی چیزها علت ندارند.
نقل قول:اصولا استنتاج منطقی مستقل از موضوع است بخصوص، از مشاهده بینیاز است. مشاهده پیش از استنتاج است خب که چه؟! من نوشتم شما چطور با مشاهده قانونی را ثابت میکنید؟!نخیر استتنتاج منطقی "ناشی" از مشاهده هاست،کسی که هیچ سابقه ای از رویارویی با پدیده ها نداشته هیچ اصول منطقی ای هم توی ذهنش نداره.
نقل قول:شما که به همین راحتی قانون علیت را رد میکنید و میگویید بعضی چیزها علت ندارند چطور قانونی را با مشاهده و استقرای تجربی ثابت میکنید؟!شما اینجا رویکرد شناخت شناسانه رو با رویکرد وجود شناسانه اشتباه گرفتید.
نقل قول:آیا واقعا به این حرف خود معتقدید؟ آیا اگر مثلا خودکار آبی شما ناگهان قرمز بنویسد باور میکنید که بدون علت این اتفاق افتادهاست؟! یا مثلا نزد یک استاد فیزیک بروید و از وی دربارهی دلیل یک پدیدهی طبیعی سوال کنید آیا شما باور می کنید که او بگوید آن پدیده بدون دلیل رخ داده است؟! شما در همان دامی افتادهاید که سعی داشتید مرا در آن گیر بیاندازید:نکته این هست که در این موارد ما شواهدی دال بر تصادفی نبودن داریم.
نقل قول:چرا هیچ کس سعی نمیکنه تا پدیدهای بدون دلیل رو جلوی دوربین های تلویزیونی(نه در کتاب های قصه!) به ما نشون بده!؟تا همه مردم جهان به وجود پدیدهای بدون دلیل باور پیدا کنند؟!:))شما هنوز تفاوت بین چیز ذهنی و عینی رو نمیدونید؟! رابطه علت و معلولی چیزی ذهنی هستند که نمیشه به طور عینی و جلوی دوربین های تلویزیونی نشونشون داد!